Ineens lijkt artificiële intelligentie overal terwijl ze eigenlijk al decennia in opmars is. Maar er vindt inderdaad een versnelling plaats. En argeloosheid daarover kunnen we maar beter missen, zeker nu zelfs de bazen van OpenAI, Alphabet en Microsoft regulering vragen: alsof Exxon in 1965 zou vragen om een klimaatakkoord.
Lessen trekken begint bij de erkenning van wat slecht loopt om zo volop de beste oplossingen te kunnen ontdekken. Een toekomst die duurzaam welvaart en welzijn brengt, is alleen mogelijk als we onze belangrijkste crises echt onder ogen zien en vooral grondig aanpakken.
BETROUWBARE CIRCULAIRE ECONOMIE 4 | Wat een circulaire economie ook zal vermijden tot elke prijs – 'excusez le mot', u begrijpt meteen waarom – zijn de talloze negatieve gevolgen of effecten van de huidige economie, ook wel negatieve externaliteiten genoemd.
Oorlogsmisdaden in Soedan, Congo, Oekraïne of Libië halen met mondjesmaat de westerse media, maar over Myanmar blijft het doodstil. Terwijl ontheemding en geweld stijgen, mislukt de ASEAN-top en blijven de wapennetwerken draaien.
In Japan werkt zowat de helft van wie tussen 65 en 70 is en ook steeds meer van de 70-plussers. Mogelijk zijn in 2045 vele werkenden zelfs 75-plusser. Als er minder mensen tussen 20 en 65 zijn, is dat één mogelijke reactie.
Bij automatisering van werk komt zelden die toch wel evidente vraag aan bod: kunnen ook de opdrachten van de CEO toevertrouwd worden aan artificiële intelligentie? Eén bedrijf heeft al sinds augustus 2022 geen menselijke maar een robot CEO.
BETROUWBARE CIRCULAIRE ECONOMIE 3 | Wat met de eindige materialen die vandaag zo veelvuldig worden misbruikt, zowel talloze grondstoffen als fossiele brandstoffen?
In volle coronatijd kon de wereld maar doordraaien met behulp van digitale communicatie. Toch ontbreekt het de wereld net aan een ambitieus doel inzake communicatie.
Sinds eind februari is er in Tunesië een ware ‘jacht’ aan de gang op migranten uit zwart-Afrika. Vele Afrikaanse landen repatrieerden hun landgenoten om te voorkomen dat ze het slachtoffer zouden worden van racistische aanvallen, zowel van de politie als van gewone burgers. Wat is er aan de hand?
Klimaat en zelfs biodiversiteit hebben meer aandacht gekregen. Maar ook ziekmakende zware luchtvervuiling blijft een prangend wereldwijd probleem, en lang niet alleen in megasteden. Het toeristische vrij afgelegen Chiang Mai is geregeld de meest vervuilde regio ter wereld.
BETROUWBARE CIRCULAIRE ECONOMIE 2 | Als we van niet-hernieuwbare grondstoffen moeten afblijven, moeten hernieuwbare grondstoffen en energie volstrekte voorrang krijgen. Waar mogelijk vervangen ze het gebruik van eindige materialen.
Wat vertelt 'Assignment China' van Mike Chinoy, eerst een Tv-serie en nu ook een boek, over westerse, vooral Amerikaanse, China berichtgeving? Jan Servaes, die de auteur kent, bespreekt en maakt zo wegwijs in deze belangrijke interactie.
Maatschappelijke polarisering neemt toe en houdt sociale en klassieke media in de ban. In die conflictueuze wereld blijkt Wikipedia een steeds belangrijker neutrale scheidsrechter. Waar blijft de erkenning als mondiaal cultureel erfgoed?
Nu artificiële intelligentie nog sneller oprukt, heeft de Vlaamse Raad voor de Journalistiek een richtlijn klaar, naar eigen zeggen als eerste in Europa. Dat is geen economisch maar alvast toch een deontologisch antwoord op de verhevigde mediastorm die opsteekt.
https://de.wikipedia.org/wiki/E-Fuel“Beware the Jabberwock”, schreef de auteur van 'Alice in Wonderland'. Dat monster mag symbool staan voor de Duitse auto-industrie. Het kent geen scrupules en stoort zich aan geen enkele regel. De geschiedenis krijgt een nieuw hoofdstuk nu Europa door Duits terugkrabbelen bijna struikelt over klimaatmaatregelen.
Het is gebeurd. Xi Jinping is baas van de Communistische Partij, chef van de Centrale Militaire Commissie én nu ook voor de derde maal president van China… nadat hij zelf jaren geleden alle beperkingen had weggehaald.
Waarom blijven beleids- en opiniemakers zo hardnekkig geloven in technologische innovatie om klimaat en andere ‘existentiële’ planetaire crises op te lossen? Die gaat niet goed samen met een ‘groene’ economie. Daarvoor is meer nodig dan redeneren en rekenen.
BETROUWBARE CIRCULAIRE ECONOMIE 1 | Zeker is, als we een stabiele, stationaire economie willen, moeten we komaf maken met de huidige éénrichtingseconomie. Die functioneert immers uiterst lineair, van grondstof tot afval.
BETROUWBARE CIRCULAIRE ECONOMIE - INLEIDING | Stikstof, klimaat, ongelijkheid, misbruikte hulpbronnen, falende overheden, overal kreunen samenlevingen onder het langdurige zware economische mistasten. Veel sneller moet de transitie naar een betrouwbare stabiele economie – circulair en maximaal hernieuwbaar – zo cruciaal dat Pala er een stevige artikelreeks aan wijdt.
Overmatige consumptie en wegwerp typeren nog altijd de kledingindustrie. Kunnen gerecycleerde vezels de productie echt circulair en duurzaam maken? Hoe snel? En moet iedereen jaarlijks 12 tot 37 kilo kleren kunnen weggooien om te recycleren?
Na jaren van massale lockdowns en tests, van sluitingen en quarantaines stopt China eind 2022 abrupt het nul-covidbeleid. De ommezwaai kost naar schatting wel anderhalf miljoen levens. En hij zorgt voor gemor en protest dat de censuur deels weet te trotseren.
Al sinds 2016 heeft Finland een plan voor circulaire economie. Daarmee startte het als eerste land ter wereld systematisch het immense werk om welvaart en welzijn niet langer te baseren op de verspilling van natuurlijke hulpbronnen.
Veel en goedkoop geld vrijmaken om de klimaatcrisis te bestrijden is het doel van het 'Bridgetown Initiative'. Hoe belangrijk ook, er ontbreekt iets essentieel: hoe garanderen dat het geld goed wordt aangewend?
Tunesië, dichterbij gelegen dan velen misschien vermoeden - vanuit Brussel is Tunis minder ver dan de Oekraïense oorlogsgebieden - staat op de rand van de totale ineenstorting, zowel economisch, budgettair als politiek.
Wie iets uitvindt, kan daar een patent of octrooi voor krijgen, meestal voor zowat twintig jaar. In die periode heeft alleen de uitvinder het recht om de vruchten te plukken van die uitvinding, als een vergoeding voor de geleverde inspanningen. Dat lijkt fair maar die periode is zo lang dat er dikwijls superwinsten kunnen worden gemaakt, vele malen meer dan de investeringskost. Farmaceutische bedrijven en ook heel wat softwarebedrijven behoren niet toevallig tot de meest winstgevende. Die winsthonger kan vele mensenlevens kosten, denk bijvoorbeeld aan de weigering van bedrijven om de prijzen voor hun aidsmedicijnen in vele ontwikkelingslanden te laten zakken. De gecreëerde monopolies riskeren ook vernieuwingen in de samenleving te blokkeren. Zeker in het geval van computerprogramma’s vormen zogenaamde sotwarepatenten een rem op innovatie en zijn deze nadelen veel duidelijker dan de voordelen. Vandaar de opkomst van de beweging voor opensource software. Daarmee belanden we bij nog een andere kritiek: er kan gewoonweg veel te veel gepatenteerd worden. Nu zijn zelfs patenten mogelijk op het leven zelf, op stukjes plant, dier of mens. Biotechnologische en farmaceutische bedrijven hebben de jacht geopend op genen of stukken van genen waarvan ze denken dat ze die nuttig kunnen gebruiken, en waarmee ze dus geld hopen te verdienen. Bekend is het verhaal van Myriad Genetics dat in 2001 het octrooi verwerft op een borstkankergen. Volgens het bedrijf mogen de borstkankertests alleen nog in de VS worden gevoerd… en dan moeten vrouwen tien keer meer betalen. Zo bedreigen stijgende kosten onze gezondheidszorg en de solidariteit waarop zij steunt; ze halen het principe onderuit dat iedereen recht heeft op de beste gezondheidszorg. Vandaar de fundamentele vraag: kan de genetische rijkdom van planten, dieren en menselijk leven wel geprivatiseerd worden – want daar draait het om bij dit soort patenten - of is dit alles gemeenschappelijk eigendom van de mensheid? Tot waar reikt het privé belang, en waar begint het algemeen belang? Die discussie is hard nodig.
