In een wereld die vele boeren tot wanhoop drijft, hebben burgers sleutels in handen om voedsel milieuvriendelijk te laten produceren en boeren daarvan fatsoenlijk te laten leven. Zo kopen Fransen boerderijen en grond voor duurzame landbouw.
Boeren, waar ook in de wereld, hebben dikwijls een moeilijk bestaan: ze dragen loodzware kosten en kampen met magere of zelfs volledig onrendabele opbrengsten. Meer en meer vormt ook de toegang tot voldoende en betaalbare grond een probleem. Dat is zeker het geval voor wie wil starten als nieuwe boer of boerin in de duurzame agro-ecologische of biologische landbouw.
Waarop wachten dan de talloze burgers met een reserve aan ondergewaardeerd spaargeld om met een deel daarvan boerderijen en landbouwgronden aan te kopen? Om ze vervolgens tegen een faire prijs ter beschikking te houden van agro-ecologische boeren? Zo creëren ze een hefboom voor duurzame lokale landbouw en een levendig platteland.
In Vlaanderen komen pogingen in die richting moeilijk – excusez le mot – van de grond. (1) Het Franse Terre de Liens toont nochtans dat het kan om van landbouwgronden nieuwe commons of gemeengoed te maken; nog niet op massale schaal en zeker niet systemisch, maar toch al overtuigend.
Sinds de oprichting in 2003 zijn er 207 boerderijen verworven eind 2019. In totaal worden 5500 hectare grond ingezet voor de meest diverse landbouwactiviteiten. Het wijst op een stevige uitbouw van deze aanpak.
Het financiële fundament voor dit verhaal bieden nu 15618 burgers. Samen brengen ze 81 miljoen euro aan kapitaal in die het mogelijk maken om gronden en boerderijen aan te kopen.
Het goede nieuws is dat dit kan. Tegelijk zijn enig perspectief én relativering noodzakelijk. Terre de Liens beheert nu 5500 hectare… terwijl de landbouwoppervlakte in Frankrijk bijna 30 miljoen hectare telt, dat is ruim vijfduizend keer meer. Om een werkelijke transitie naar een agro-ecologische voedseleconomie effectief te kunnen ondersteunen, moet deze beweging minstens nog enkele honderden keren sterker worden.
Dirk Barrez
De auteur schreef onder andere de boeken Koe 80 heeft een probleem. Boer, consument, agro-industrie en grootdistributie - gebaseerd op de oorspronkelijke gelijknamige tv-documentaire - en Transitie. Onze welvaart van morgen
Dit artikel is een actualisering van het oorspronkelijke artikel Burgers voeden boeren van 19 mei 2017
(1) Lees meer daarover in het Pala artikel De Landgenoten blijft ver onder ambities of meer uitgebreid in het Pala CoopWijzer rapport over deze coöperatie
Bronnen
Terre de Liens. Un mouvement, trois piliers
Terre de Liens. Chiffres clefs
Terre de Liens: Experiencing and Managing Farmland as Commons
Uw doordachte reacties zijn heel welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
