De achteruitgang van bossen, grasland, drasland én akkers gebeurt overal op aarde. Het herstel ervan is dringend voor het welzijn van de menselijke soort. Goede voorbeelden tonen dat het kan.
De aantasting van grond die de kwaliteit ervan vermindert, is een wijdverbreid en systemisch fenomeen. Dat is de eerste boodschap die de auteurs van het Assessment Report on Land Degradation and Restoration willen meegeven.
Ze wijzen erop dat het bestrijden van die voortdurend verergerende gronddegradatie dringend nodig is. Alleen zo kunnen we de noodzakelijke biodiversiteit behouden alsook de ecosysteemdiensten die vitaal zijn voor alle leven, denk aan lucht, water, voedsel.
Het zou een open deur moeten zijn… maar niet in de huidige wereld. Het rapport wijst op de bijna talloze manieren waarop mensen de grond waarop en waarvan ze leven vernietigen. Daarmee komaf maken is essentieel om het menselijk welzijn verzekeren.
Nu niet reageren, zal het alleen maar erger maken in een slecht beheerde wereld waarop steeds meer mensen leven, met nooit geziene consumptieniveaus, versterkte globalisering en voortsnellende klimaatverandering.
Ook voor landdegradatie speelt die bekende maar meestal niet gerespecteerde waarheid: hoe later het herstelwerk begint, hoe moeilijker het is… en hoe hoger de kost.
Goede voorbeelden
Genoeg onheilsvoorspelling… moeten ook de auteurs hebben gedacht. En ze concentreren zich dus sterk op oplossingen, op het vermijden én op het omkeren van gronddegradatie. Vooral stimulerend zijn de diverse voorbeelden van succesvolle aanpak.
Van 1990 tot 2010 raakte de vegetatie hersteld in Chilika, ruim 1500 km² drasland en brakwater op de Indiase oostkust. Dat stelde de levensvoorziening veilig voor maar liefst 200.000 vissers en 400.000 boeren.
Op de noordoostkust van Zuid-Afrika lukt het om de duinbossen te laten herleven. Na 25 jaar ogen de bossen indrukwekkend en gaat het de goede kant op met planten en dieren. Maar diepgaand herstel vraagt tijd. Na dertig jaar groeien hier slechts twee vijfde van de originele boomsoorten, na veertig jaar is nog niet alle vroegere leven teruggekeerd.
In noordwest Australië is men overgegaan tot inheemse vormen van brandbestrijding. Zo slaagt men erin om de zware vernietiging te vermijden die gepaard gaat met grote ongecontroleerde bosbranden, soms echte vuurstormen.
Bij de goede voorbeelden treffen we ook het herstel van de Braziliaanse Atlantische wouden, het duurzame beheer van droge gebieden in Binnen-Mongolië en de introductie van bodembeschermende akkerbouw in Canada.
Het is wel duidelijk dat vele succesvolle praktijken geen druppel op een hete plaat zijn. Ze spelen zich af op een schaal die echt voor impact zorgt.
Maar het is even waar dat er in de hele wereld een ongeziene versnelling en opschaling van deze oplossingen nodig zijn om de voortijlende aftakeling van bossen, weiden, velden en draslanden de pas af te snijden en te counteren.
Dirk Barrez
De auteur is hoofdredacteur van Pala.be en auteur van TRANSITIE. Onze welvaart van morgen
Lees ook
Pala artikel in reeks planetaire grenzen - Moet er nog aarde zijn? Grondgebruik
de andere bijdragen van de artikelreeks PLANETAIRE GRENZEN
Bronnen
IPBES - Assessment Report on Land Degradation and Restoration
Uw doordachte reacties zijn welkom op het emailadres infoATpala.be
Overname van dit artikel toegelaten voor niet-commerciële en niet-gesubsidieerde organisaties met vermelding van auteur en bron, met weblink. Wij vernemen het graag | Commerciële en/of gesubsidieerde organisaties nemen voor publicatie contact op met info@pala.be
Tot het einde gelezen? En het artikel gewaardeerd?
Dan kan Pala misschien op uw steun rekenen: uw gift is welkom
op rekeningnummer BE66 5230 4091 1443 van Pala vzw – Leuven.
Of we verwelkomen u graag als vaste steungever - klik hier
Een goed artikel? Interessant nieuws? Neem een gratis abonnement op de Pala nieuwsbrief (maximaal 2 maal per maand), dan hoeft u geen enkel artikel te missen. Gebruik daarvoor het inschrijvingsformulier – klik hier
