Milieu

Wie zal ons voeden? De boeren en boerinnen uit de hele wereld? Of de industriële voedselketen van agro-industrie en grootdistributie? De vraag is al oud maar wordt steeds prangender.

The future we don’t want is een studie over de kwalijke gevolgen die klimaatverandering kan opleveren voor de grootste wereldsteden. We kunnen ons maar beter voorbereiden zoals veel steden nu al doen. Want zelfs met de meest geslaagde klimaatpolitiek wordt het warmer.

De vrije wereldhandel zit in nesten, president T. illustreerde dit nogmaals met zijn zigzagkoers op de G7, een groep van zeven grote industrielanden. Friends of the Earth helpt ons vooruit met het verzamelen van zeven voorstellen die handel klimaatvriendelijker maken.

180 landen rangschikken volgens hun milieuprestaties. Dat is wat Yale en Columbia samen realiseren met hun Environmental Performance Index. Al zijn er wel bedenkingen te maken.

Ja, waarom zijn er eigenlijk nog geen lage emissiezones voor schepen en vliegtuigen? Want hun groeiende belasting voor de planeet en bedreiging voor het klimaat zijn niet te harden.

Nu we forse achteruitgang meten van vogels, bijen en andere dieren, begint het te dagen dat we ook de wereldwijde erosie van de biodiversiteit echt ernstig moeten nemen. Maar nog altijd veel te traag.

Je zal het zo dikwijls horen als mensen door armoede, honger of onrecht zijn geraakt. Veel kans dat hun ontzetting vergezeld geraakt van het voorstel om de welvaart in de wereld beter te verdelen. Die kijk is niet onjuist maar wel totaal ontoereikend opdat elke mens goed zou leven.

De mensheid blijft op tal van terreinen de grenzen verkennen van wat mogelijk is. Dus is het wijs de grote milieurisico's daarvan in kaart te brengen. Milieuexperts van de Verenigde Naties deden dat in het rapport Frontiers 2017. Een kleine greep.

Heeft de mensheid zichzelf veroordeeld tot een afschuwelijk dilemma? Ofwel de planeet redden, ofwel de mensen redden? Neen dus, of toch niet noodzakelijk, er is een uitweg van rechtvaardige duurzaamheid mogelijk.

Hoeveel heb je nodig van de aarde om alles wat je verbruikt, te produceren? Dat is wat jouw ecologische voetafdruk vertelt. Dit is de derde bijdrage van de artikelreeks ‘Hoe duurzaamheid meten’.

De groeiende ecologische schade heeft grote sociale gevolgen. Onlangs hebben ruim 15.000 wetenschappers de mondiale noodklok geluid. Is er een rechtvaardige ingreep mogelijk om de aarde nog leefbaar te houden, ook voor de volgende generaties? Een bijdrage van Jan Juffermans.

We moeten snel een goede meetlat vinden voor duurzaamheid. Want het bnp is kaduuk. Misschien verrassend is dat er al lang alternatieven bestaan zoals de Index voor Menselijke Ontwikkeling, de Index voor Duurzame Economische Welvaart en de Genuine Progress Indicator.

Hoe meten we duurzame welvaart en welzijn als we ecologische grenzen moeten eerbiedigen én de aanspraak van iedereen op welvaart en welzijn verzekeren? Want het bnp kompas waar we op varen, is compleet kaduuk.
Eerste bijdrage in de artikelreeks 'Hoe duurzaamheid meten'.

De Verenigde Federatie van Deense Werknemers concentreert zich geregeld op de noodzaak en de mogelijkheden van een ecologische economie. Verwonderlijk is dat niet want die transitie naar duurzaamheid kan ook heel wat groene jobs opleveren.

De courante agro-industriële landbouw zit op alle manieren in een doodlopende straat. De analyse daarvan is sinds het begin van Pala te vinden in diverse artikels en in het boek 'Koe 80 heeft een probleem', nog altijd even relevant is als bij het verschijnen tien jaar geleden. De toekomst is te zoeken in agro-ecologie, dat weten we nu al jaren. Wat moet schuilgaan achter dat begrip is echt duurzame landbouw.

De Aziatische economie is er deze eeuw sterk op vooruitgegaan. Maar de groei van 7 procent is voor een fiks gedeelte ten koste gegaan van het milieu, van de gezondheid van vele mensen en van verspilling van natuurlijke rijkdommen.

Nu al moeten overheden hun inwoners in laaggelegen gebieden vertellen tegen welke stijging van de zeespiegel hun woongebieden zijn bestand of zullen worden beschermd: twee meter?

Met de zomer volop in aantocht, een rustig moment om een vraag ernstig te nemen die in het najaar opnieuw voor verhitte discussie zal zorgen: hoe verantwoord is het gebruik van houtkachels?

De manipulatie door Monsanto om Roundup wetenschappelijk ‘veilig’ te maken is de zoveelste waarschuwing. Wereldwijd zitten landbouw en voedselvoorziening in de agro-industriële greep van grote concerns. Het resultaat is desastreus. Wat nu?

De neiging om zich af te wenden van vervelend nieuws is heel menselijk; dus ook van de vraag hoeveel stijging van het zeewater we aankunnen. Dat lijkt comfortabel maar is vooral onverstandig. Want als de vloed je inhaalt, is het te laat voor een veilige ordelijke aftocht.

De Wereldbank ligt al tijden onder vuur omdat haar investeringen dikwijls een aanfluiting zijn van echt duurzame ontwikkeling. Af en toe geeft de Wereldbank aan dat ze lessen trekt en zal bijsturen. Maar gebeurt dat ook echt?

Natuurlijk moet het goed leven kunnen zijn in Antwerpen. Als dat minstens 15 miljard euro kost, vereisen de belangrijkste vragen een antwoord… zoals: hoeveel zeewaterstijging kan de stad én de haven aan? Het is DE vraag voor alle grote havensteden.

Het Greenpeace rapport over de milieukost van smartphones kreeg terecht veel aandacht. Veel minder aandacht is er voor de archislechte arbeidsvoorwaarden bij de grootste producent Samsung.

Het loont om uit te kijken naar een nieuw boek van Dirk Holemans. Vrijheid & zekerheid. Naar een sociaalecologische samenleving verschijnt zeventien jaar na Ecologie en Burgerschap. Pleidooi voor een nieuwe levensstijl (1999).