Klik om te vergroten
De kans dat het zeewater veel sneller meters hoger komt, is sterk toegenomen. Want niet enkel verdwijnen zowat alle gletsjers maar ook de Groenlandse ijskap… én die van West-Antarctica. Zelfs dan valt er nog goed nieuws te rapen.
Er is een klimaatontwikkeling waar Pala al lang prioritair rekening mee houdt omdat ze zo zorgwekkend is. Dat scenario van een snel sterk stijgende zeespiegel door smeltende ijskappen (1) wint duidelijk aan kracht.
Lang bekende loodzware risico’s Groenland en Antarctica
Het artikel Hoe hoog kan het water stijgen door klimaatverandering? (1) wijst in 2017 op de “loodzware risico’s met de ijskappen van Groenland en zelfs van Antarctica”. Daarom pleit het om ook scenario’s te hanteren die uitgaan van een stijging die ruim 2 meter of zelfs beduidend meer bedraagt eind 21ste eeuw, en van vele, vele meters, tot zelfs tientallen meters, in de volgende eeuwen.
Dat pleidooi voor vooruitziendheid markeert ook de opvolgartikels IJselijk. Grote zeespiegelstijging is geen zorg voor later (2) uit 2020 en Klimaat en smeltende ijskappen. Zee kan in eeuw 5 meter stijgen (3) uit 2021.
Te traag vorderend mondiaal klimaatinzicht
Pas in 2021 aanvaardt het altijd traag tot een consensus komende Intergovernmental Panel on Climate Change of IPCC dat de ijskappen de zeespiegel veel sneller kunnen doen stijgen.
… toch niet uit te sluiten dat water
twee meter hoger komt in 2100 (IPCC)
Alhoewel het in zijn Sixth Assessment Report blijft uitgaan van een eerder beperkte waarschijnlijke stijging van de zeespiegel in 2100 met een kleine halve tot één meter, sluit dat IPCC toch niet langer uit dat het water in 2100 tot twee meter hoger komt en tot vijf meter hoger in 2150… wegens grote onzekerheid over de ijskappen.
Inderdaad bevestigen steeds meer wetenschappelijk studies de stijgende zeespiegel door smeltende ijskappen. Het blijft verbazen hoe laattijdig en uiterst pover het IPCC dit maar begint te erkennen.
West-Antarctische ijskap gaat er onherroepelijk aan
De wereld is slecht geholpen met dat al te traag vorderende collectieve inzicht van het IPCC dat vooral het gevaar voor de Antarctische ijskap blijft onderschatten.
Amper twee jaar later krijgt de mensheid een hard verdict te horen van wetenschappers: de West-Antarctische ijskap is niet meer te redden. (4) Ze zal volledig wegsmelten wat de zeespiegel na verloop van tijd met zowat vijf meter doet stijgen.
West-Antarctica doet zee 5 meter stijgen,
bovenop 7 meter die Groenland al veroorzaakt
Vergeet daarbij niet dat er ook al zeven meter water bijkomt van de Groenlandse ijskap. Want die is al evenmin te redden en, ook volgens het IPCC, nog kwetsbaarder voor wegsmelten.
Om rekening mee te houden
Onzeker blijft of het wegsmelten van ijskappen duizenden jaren vergt, of honderden jaren… of slechts enkele tientallen jaren. Dat laatste valt niet uit te sluiten - en steeds minder in feite.
Want wel zeker is dat het smelten steeds sneller verloopt. In de jaren 2012-2017 droeg Groenlands smeltwater liefst tienmaal meer bij aan een hogere zeespiegel dan in 1992-1997… (5)
Misschien doet dergelijke explosieve groei een belletje rinkelen.
Zeker is ook dat de wereld steeds meer risico loopt op onvoorspelbare niet-lineaire systeemveranderingen die de gebruikte ‘wetenschappelijke modellen’ maar moeilijk doorgronden. Die zagen bv. de razendsnel naderende ijsvrije noordpoolzomers niet aankomen. (6) (7)
Het valt nog niet te lezen in de IPCC rapporten maar de wereld houdt er dus best rekening mee dat deze ijskappen veel sneller volledig kunnen verdwijnen dan zowat iedereen vandaag voor mogelijk houdt, of zich zelfs kan of wil inbeelden. Hoe klein ook die kans vandaag wordt ingeschat, ze bestaat én ze vergroot.
Het goede nieuws: tienmaal grotere
Oost-Antarctische ijskap mogelijk nog te redden
Telt u zelf maar uit hoe hoog de zee komt als dat scenario werkelijkheid wordt. Vergeet niet wat extra te rekenen voor verder smeltende gletsjers op alle andere continenten en voor door opwarming uitzettende oceanen.
En blijf voortdurend de stabiliteit van de Oost-Antarctische ijskap in het oog houden… want die is tienmaal groter dan die van West-Antarctica. Wellicht is daar het goede nieuws te rapen: die ijskap is mogelijk nog wel te redden.
Dirk Barrez
Hoofdredacteur Pala.be en auteur van TRANSITIE. Onze welvaart van morgen en 11 politieke dwaasheden
Voetnoten
(1) Hoe hoog kan het water stijgen door klimaatverandering? | Pala 18-4-2017 - dit artikel is voor het grootste deel gebaseerd op het boek Barrez Dirk, Transitie. Onze welvaart van morgen, p.33
(2) IJselijk. Grote zeespiegelstijging is geen zorg voor later | Pala 1-3-2020
(3) Klimaat en smeltende ijskappen. Zee kan in eeuw 5 meter stijgen | Pala 23-10-2021
(4) Nature climate change, Unavoidable future increase in West Antarctic ice-shelf melting over the twenty-first century, 23 october 2023
(5) Wikipedia Greenland Ice Sheet – Recent climate change
(6) Lees meer over de impact van plotse niet-lineaire veranderingen (ook bv. ontdooien permafrost, massale ontbossing e.a.) op onze klimaatkennis en de noodzaak van een constructief-kritische journalistieke aanpak in Smeltende ijskappen en stijgende zeespiegel: reactie en bedenkingen | Pala 15-12-2021 – artikel geschreven n.a.v. een academische reactie “die een zeeniveaustijging van 1 of meer meter in een eeuw onmogelijk acht” terwijl het IPCC die intussen wel mogelijk acht
(7) Zie ook Wikipedia Tipping points in the climate system
Meer
The Guardian, Rapid ice melt in west Antarctica now inevitable, research shows, 23-10-2023