Politiek

Als eerste klimaatneutraal in 2050 is het doel van de Green Deal i. De Europese Unie i belooft wel maar is ver van de eerste en verliest zelfs duizenden duurzame jobs. China i heeft een soms hallucinante voorsprong. Het goede nieuws: Europa kan soms meteen beter.

Meer dan twee op drie landen halen niet de helft van de punten op de corruptie i-index. Uiterst slecht nieuws is dat want corruptie i maakt veel kapot, van talloze mensenlevens tot de Aarde i.

Zijn er valabele redenen om het eventuele verdwijnen van USAID te betreuren? Weinig. Want de wereld heeft vooral meer ernstige internationale samenwerking nodig.

Zijn we zo gek om onze vrijheid van communicatie in te leveren bij zogenaamde sociale media i en big tech? Zo vroeg Pala i in 2010. Ja dus, en die gekte bracht onze democratie in gevaar, in 2025 zelfs live op alle schermen, de bazen van X, Meta, Google, Amazon, Apple, OpenAI met de Amerikaanse president. Valt er nog te ontsnappen?

In hun visietekst tonen Leuvense professoren overtuigend aan hoe ons voedselsysteem in zowat alle opzichten onduurzaam is. Ze geven ook aan wat prioritair moet gebeuren. Zo kan iedereen weten wat veel te weinig, amper of zelfs niet gebeurt.

Hoe creëren en verdelen we welvaart zonder ons ruimteschip Aarde i te mishandelen, hoe bewaken we daarbij best het belang van alle mensen, en hoe beslissen we daarover zo democratisch mogelijk?
Die leidraden typeren Pala i, ook deze eigenzinnige nieuwjaarsbrief die verschijnt na de jaarwisseling.

Wie geen rekening houdt met voorspelbaar gevaarlijke natuurfenomenen, betaalt een almaar zwaardere prijs nu klimaatverandering i die natuurrampen verergert. Vergelijk de tol van quasi gelijktijdige recordregenval en stormweer: Valencia 232 doden, Taiwan 3.

Het staatsfonds van Saoedi-Arabië is betrokken bij schendingen van mensenrechten, heeft daar voordeel uitgehaald… en is volledig in de greep van één mens. Zo meldt Human Rights Watch in het rapport 'The Man Who Bought the World'.

Het is afwachten hoever het terreurregime van president T. ontspoort. De Britse journaliste Carole Cadwalladr, die mee het Cambridge Analytica/Facebook schandaal bekendmaakte, serveert alvast haar lessen voor de 'post-truth world'.

Waarom is de éne samenleving welvarend en de andere niet? Zelfs als ze dezelfde natuurlijke omgeving en cultuur delen? De Nobelprijs economie 2024 is een goede reden om het boek 'Why Nations Fail' onder de aandacht te brengen.

‘Eeuwig’ worden ze verbouwd.
Maar welke stad aan rivier of kanaal kan zich duurzaam noemen als de meeste bouwactiviteit niet via het water verloopt?
Hoe slim is het om van zowat elk dok een jachthaven te maken?

Daron Acemoglu, Simon Johnson en James A. Robinson zijn in oktober 2024 bekroond met wat gemakshalve de Nobelprijs Economie heet. Ze kregen die “voor hun studies over hoe instellingen worden gevormd en hoe ze welvaart beïnvloeden”.

Wie ook VS-president wordt, zeker is dat één kandidaat nooit verkiesbaar mocht zijn maar in de gevangenis thuishoort. Dit weten we over een terreurregime dat al lang gestopt moest zijn… maar nog steeds voortduurt.

Een groeiend satellietnetwerk brengt de vele lekken van het krachtige broeikasgas methaan in beeld. Met die kennis kunnen we de opwarming van de Aarde verminderen. Maar weten garandeert geen effectieve klimaatactie… al zeker niet omdat overheden slechts tweede viool spelen. Heel bevreemdend.
 

Indien rijke landen vanaf 1970 twee à drie procent van hun inkomen hadden gedeeld, zou de wereld veel minder ongelijkheid, armoede en noodgedwongen migratie kennen. Die visie van o.a. Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen heeft het niet gehaald… al blijft de noodzaak.

Wie relevante kennis over de verschillende omgang met rechtspopulisme in Zwitserland, VS, Duitsland en bij Brexit apprecieert, kan terecht bij Daniel Kinderman.

In Zuid-Korea is een verklaring aangenomen voor veilige, innovatieve en inclusieve artificiële intelligentie (AI). En er komen meer instellingen om te waken over de veiligheid van AI.

De coöperatie Railcoop is failliet verklaard. Hoe noodzakelijk haar ambities ook zijn, ze zal geen treinen laten rijden waar de Franse spoorwegen forfait geven. Al in 2021 argumenteerde Pala dat “Railcoop niet noodzakelijk een goed idee is”.

Moeten hoge intrestvoeten meer mensen werkloos maken om inflatie te verminderen? Volgens nationale bankiers en de meeste economen is dat zo. Maar ze miskennen de realiteit.

Directe democratie is in Zwitserland geen lege doos. Viermaal per jaar spreken de burgers zich in referenda rechtstreeks en beslissend uit over heel verschillende maatschappelijke kwesties: van een duurzaam energiesysteem tot het verhogen van de pensioenen.

Als burgers gemiddeld veel wenselijker presteren dan verkozen politici inzake empathie, machtswellust, ongebondenheid en onbevangen aandacht, waarom nemen zij dan niet zelf de belangrijke politieke beslissingen?

Kunnen we de gelijkhebberige discussies over drastische vermindering van broeikasgassen versus aanpassing vermijden? Stom genoeg zijn ze al vele jaren allebei nodig.

De waarschuwing van het Europees Milieuagentschap is zonneklaar. Klimaatrisico’s ondermijnen vitale systemen als water, voedsel, energie en andere, zelfs catastrofaal indien niet snel wordt ingegrepen… Maar Europa, het snelst opwarmende continent, is niet voorbereid op die gevaren.

Dat conflict en oorlog toenemen, doet de democratie in de wereld geen deugd. Zo valt de Democratie Index 2023 meest summier samen te vatten… En eigenlijk is deze index nog veel te optimistisch.

Het lijkt er steeds meer op dat Trump zijn slag zal thuishalen terwijl de zgn. Amerikaanse democratie wankelt. Dat stellen Harvard-politicologen Levitsky en Ziblatt in 'Tyranny of the Minority: Why American Democracy Reached the Breaking Point'.