Sociale bewegingen

De Europese vakbonden willen een voor de werknemers eerlijker Europa en bepleiten een vernieuwd Sociaal Contract voor Europa. Hebben ze de kracht daarvoor?

Jef Peeters las het boek Voor de kost, verrijkt het debat over waardig werk en kijkt breed: ja, we zijn ontzuild; maar we zijn ook ontworteld… als we er niet in slagen het ecologische én het sociale samen aan te pakken.

In dit korte Zola-aanse, pamflettaire essay bouwt Barrez verder op inzichten die hij in de voorbije dertig jaar in uitvoerige publicaties rond (anti-) globalisering ontwikkeld heeft en die hij nu herleidt tot elf politieke dwaasheden van politici.

Hoeveel anders mag de andere zijn eer hij het etiket psychiatrische patiënt krijgt? We moeten naar mensen kijken, niet naar diagnoses. Interview met verpleegkundige Philippe De Coninck.

Het is fantastisch om te zien hoeveel mensen op straat komen voor een meer ambitieus klimaatbeleid. Nu moeten de eisen van de groene hesjes verzoend worden met de eisen van de gele hesjes zodat het klimaatbeleid ook sociaalrechtvaardig is.

Op klimaatmarsen verwijzen betogers wel eens naar hun deelname aan de grote vredesbetogingen uit de jaren tachtig. Dat is niet zo verwonderlijk, telkens is de belangrijkste motivatie een existentiële bedreiging voor de mensheid. Voor elke samenleving in alle tijden is het een cruciale vraag: hoe komen massabewegingen tot stand? 

Ik ben lijnbuschauffeur bij een exploitant. We rijden vooral met de bus op Kempische lijnen. Wij hebben de pech van de minst goede diensten. Voor vijftig chauffeurs zijn er twee vroege, twee late en twee dagdiensten, alle andere zijn onderbroken. Dat is geen cadeau.

"Uurloon van €11,8, pensioen van hoogstens €1100 en meestal het minimum, amper 15 cent/km voor verplaatsingen en onderzoek naar veiligheid van kuisproducten onbestaand. Alles illustreert hoe onbelangrijk huishoudhulpen zijn."

"Het model van klassieke mediahuizen steunt op los zand. Ze slagen er slecht in om de mediatransitie door te trekken in een succesrijk zakelijk model."

Eigenlijk zou alles wat met werk te maken heeft vooral een aangename oefening moeten zijn. Hoe ons inzetten voor de samenleving en haar economie? Welke talenten aanspreken en ontwikkelen? Want snel moet alles duurzamer. Hoeveel vrijheid hebben we dan in onze jobs, hoeveel zeggenschap?

Ik ben nu al meer dan twintig jaar ploegbaas op de luchthaven. We zijn moderne mijnwerkers. We werken in een schacht en met de hand laden of lossen we tot drie ton op veertig minuten.

Niet altijd valt het meteen op. Maar over bijna alle 40 interviews in het boek 'Voor de kost' hangt die grote uitdaging: zijn werkenden ook morgen sterk genoeg om zich succesvol te verweren tegen vele dreigingen en gevaren? Derde en laatste deel van het essay ‘Wat leert ons Voor de kost?’

Vele stemmen associëren werknemers met behoudsgezindheid. Ze beschermen zeker hun rechten. Maar conservatisme is allerminst wat de geïnterviewde werknemers in het boek 'Voor de kost' meest kenmerkt. Het is markant hoeveel verandering ze ambiëren, met straffe uitspraken, meest van al over milieu. Deel 2 van het essay ‘Wat leert ons Voor de kost?’

De meest overroepen historische periode is wellicht mei ’68 en de zogenaamd ‘roerige’ jaren zestig. Wat breder kijken onthult meteen hoe klein de invloed was, hoe weinig verbeelding aan de macht is gekomen. Die onmacht werkt tot nu door. Kunnen we ons voorbij de mythes concentreren op hoe het verder moet?

Toen ik begon, werden beslissingen genomen op de raffinaderij, daarna in Brussel en nu in Parijs. Dus is het belangrijk om zelf ook internationaal te gaan. Interview met Eric Lambert, hulpoperator en lid van de Europese ondernemingsraad van een energiemultinational.

Veertig mensen lieten zich interviewen over hun heel diverse jobs voor het boek 'Voor de kost', een altijd aangename kennismaking. Wat komt nu bovendrijven uit al die gesprekken? Dat zoekt de auteur in het 3-delige Pala essay: Wat leert ons 'Voor de kost'?

Het Centre tricontinental in Louvain-la-Neuve wil “standpunten uit het Zuiden laten horen en kritisch nadenken over wat ontwikkeling is in het tijdperk van neoliberale mondialisering”. Dat vertaalt zich onder andere in publicaties over de meest diverse thema’s in de reeks Alternatives Sud.

Fairphone, Framadrive en tal van andere noodzakelijke alternatieven om onze wereld te verduurzamen hebben één grote beperking: ze zijn niet goed bezig, of zeker niet goed genoeg.

Nog maar eens heeft ‘een agentschap’ een ‘ludieke’ actie bedacht, een immobiliënkantoor dat speculeert op klimaatverandering. ‘Humoristisch’ vindt Greenpeace België en de organisatie voert daarmee campagne voor dringende klimaatactie. Nochtans is de keerzijde niet grappig.

Voortaan is het Rikolto. Vredeseilanden maakt noodzakelijke keuze duidelijk om relevant te blijven en rol te spelen in de broodnodige wereldwijde transitie naar een duurzame voedseleconomie. Succes is gewenst maar niet gegarandeerd.

Voor activisten en voor hun bewegingen die ijveren voor mensenrechten, milieurechten, sociale bescherming of echte democratie loert altijd het gevaar van NGO-isering. Dan dreigt een professionalisering die hun doelstellingen allerminst dichterbij brengt.

Als het gaat over goede voorbeelden van sociaal beleid wordt steevast naar Scandinavië gewezen, niet in het minst naar Zweden. Mensen van LBC-NVK gingen op leerbezoek bij hun collega’s van Unionen, de grote Zweedse bediendenvakbond.