Economie

De Verenigde Federatie van Deense Werknemers concentreert zich geregeld op de noodzaak en de mogelijkheden van een ecologische economie. Verwonderlijk is dat niet want die transitie naar duurzaamheid kan ook heel wat groene jobs opleveren.

Digitalisering maakt het mogelijk om wereldwijd te werken aan het ontwerpen van nieuwe, liefst zinvolle producten, die vervolgens lokaal kunnen worden vervaardigd. Dat kan zelfs in een digitale deeleconomie. Neem bijvoorbeeld een handprothese.

De voorbije veertig jaar is het deel van onze welvaart – van ons bruto nationaal product zeggen economen - dat naar de lonen gaat almaar kleiner geworden.

De vroegere economische machtswissels, van Amsterdam naar Groot-Brittannië en vervolgens de VS, gingen gepaard met hevige crises. Dat levert een belangrijk gezichtspunt om naar de schuldopbouw te kijken in de nog altijd dominante VS en het opkomende China. En een prangende vraag: hoe beschermt de rest van de wereld zich?

Zwart geld en zwarte economie, fraude, kapitaalvlucht, belastingparadijzen, ze zijn aanzienlijk, belangrijk én schadelijk; dat is zo in België, Europa en de hele wereld. Maar hoe pak je ze best aan?

Om goed te blijven leven, moeten we snel naar een stationaire economie die de draagkracht van de aarde niet overschrijdt. Maar na tientallen jaren is het economische verhaal van transitiewetenschappers nog steeds héél onaf. Ze blijven ons vele antwoorden schuldig.

De Aziatische economie is er deze eeuw sterk op vooruitgegaan. Maar de groei van 7 procent is voor een fiks gedeelte ten koste gegaan van het milieu, van de gezondheid van vele mensen en van verspilling van natuurlijke rijkdommen.

Bij de Europese Commissie rijpt het besef dat we eindelijk ook de nadelen van globalisering  moeten aanpakken. Ze schept echter enkel de illusie van een derde weg tussen wilde globalisering en uitzichtloos protectionisme. Wie aandachtig leest, vindt die weg helemaal niet.

De voorlopig onvindbare derde weg van de Europese Commissie tussen wilde globalisering en uitzichtloos protectionisme, doet fel denken aan de zogenaamde ‘derde’ weg van Blair, Clinton en Schröder in de jaren negentig. Alleen, dat was helemaal geen derde weg, het was net het verlaten ervan.

Het Greenpeace rapport over de milieukost van smartphones kreeg terecht veel aandacht. Veel minder aandacht is er voor de archislechte arbeidsvoorwaarden bij de grootste producent Samsung.

De hoogtijdagen van de multinationals, ooit de drijvende kracht achter globalisering, liggen al enkele jaren achter ons. The Economist wijst de wereld op dit niet zo bekend fenomeen.

Er is de jongste weken veel belangstelling voor een Fins experiment met het basisinkomen. Kijk dan toch ook even richting Alaska waarvan alle inwoners, ook de kinderen, al sinds 1982 jaarlijks een dividend ontvangen.

Wat als schoonmakers samen eigenaar zouden zijn van de app die hen werk geeft? Of als Uber naast wagens ook winst zou delen? Deelplatforms kunnen beter door ze coöperatief te organiseren. Daarover ging de conferentie Building The Cooperative Internet in New York.

Hoe geraken we van experiment en klein verzet in het grote verzet van een duurzame economie en samenleving? Dat was de kernvraag bij de voorstelling van het Transitie boek op het Transitiefestival aan organisaties uit de samenleving. ABVV en beweging.net vonden zich alvast in het idee van een sociaalecologisch pact.

Een nieuw wereldwijd akkoord tussen management en vakbond met onder andere een mondiale ondernemingsraad maakt ENI tot een voorloper in de energiesector.

Eigenlijk hoort het economische akkoord dat de Europese Unie en Canada willen sluiten op één pagina te kunnen. En vooral, het mag niet ondersteboven worden geschreven: samenleving en milieu staan voorop, binnen hun grenzen functioneert de economie.

Het lijkt een vreemde oproep, maar na lectuur van het nieuwe boek van Dirk Barrez perfect begrijpelijk. Het is namelijk een optimistische visie op de vele mogelijkheden om tot een ‘andere wereld’ te komen. Alleen, we moeten het willen en doen, burgers, bedrijven en bovenal de overheid.

'TRANSITIE. Onze welvaart van morgen' is voorgesteld. Het is het nieuwe Pala boek van Dirk Barrez, voor iedereen die wil begrijpen waar transitie om draait en hoe we ook morgen goed kunnen leven. Lees hier alvast de inleiding.

Komen er een pak nieuwe industriële jobs aan? Dat beeld strookt niet met de huidige economie die, zoals bij Ford Genk of Caterpillar, vele van die jobs ten dode opschrijft. Maar… klopt dat wel? Of zijn we toe aan herindustrialiseren, weliswaar in een heel andere 'kringloop' economie?

Het is een paradox waar niet hard genoeg op gehamerd kan worden. Economische groei leidt op zichzelf niet tot vermindering van ongelijkheid. Zelfs een vermindering van het aantal armen in een land vloeit niet voort uit louter economische groei.

Er was een tijd dat schulden en crises van het Zuiden de geldmarkten zware koortsaanvallen bezorgden. Al enige jaren moeten Europeanen wennen aan geldcrises in de eigen regio. Intussen gaat nog heel weinig aandacht naar de schuldenlast van vele ontwikkelingslanden. Dat is niet terecht.

Natuurlijk kunnen overheden, samenleving en bedrijven maar best samenwerken om welvaart en welzijn te creëren. Maar altijd is het uitkijken of de lasten en lusten eerlijk verdeeld zijn. Voor investeringen in infrastructuur blijkt vele zogenaamde publiek-private samenwerking (PPS) tussen overheden en privépartners veruit het duurst.

Niet iedereen is daarvan te overtuigen, maar onderzoek kan interessante kennis opleveren. Zo bijvoorbeeld wat een transitie naar een circulaire economie zou kunnen opleveren: tot wel 27.000 nieuwe jobs alleen al in Vlaanderen.