Nieuws

Al bij al is olie de jongste decennia minder in prijs gestegen dan heel wat andere producten en diensten. Brood steeg bijvoorbeeld zeker evenveel in prijs. En dat is merkwaardig. Want graan kun je altijd opnieuw telen en is dus eigenlijk onuitputtelijk. En dat kan je van olie allerminst beweren, de voorraad is eindig.

Eigenlijk moet de prijs dus nog omhoog, om economische redenen. Tot die redenen behoort ook dat olie een kostbare grondstof is voor de aanmaak van heel wat nuttige producten zodat het voor iedere buitenstaander nogal idioot lijkt om die grondstof gewoonweg op te branden.
En de andere ecologische redenen voor een nog hogere olieprijs kennen we ook, het is de dreigende opwarming van de aarde.

De aanwijzingen voor drastische klimaatverandering blijven zich opstapelen.

Een Canadese militaire expeditie heeft enorme nieuwe breuken gevonden in de ijsschotsen in Canada's verre noorden. Wanneer dergelijke immense ijsschotsen afbreken, drijven ze weg naar de oceaan en hertekenen ze de kustlijn.

Samen met het smelten van de gletsjers en het smeltende noordpoolijs vormen de krakende ijsschotsen een deel van hetzelfde plaatje: klimatologisch zijn we in een periode van sterke veranderingen beland, de rustige eeuwen liggen bijna zeker achter ons. Tegen het eind van deze eeuw zou het zeepeil kunnen stijgen met 0,8 tot 1,5 meter. Dat is zowat drie maal meer dan nog kort geleden werd aangenomen door het klimaatpanel.

Niet te lang treuren over de mislukte voedseltop. Daarom nog dit extra bericht in wat bijna een thema ‘katern' is binnen deze Pala.

De Wereld Landbouw- en Voedselorganisatie en de Internationale Arbeidsorganisatie tonen alvast de weg van meer internationale samenwerking. Eind vorige week hebben ze hun gezamenlijke website gelanceerd: Voedsel, Landbouw en Waardig Werk.

Het is goed om weten dat de grote meerderheid van de anderhalf miljard arme en/of hongerige mensen op onze planeet op het platteland woont.

Als we er in slagen hen eerlijk betaald en waardig werk te garanderen of voor hen te creëren, zet de wereld reuzenstappen in de goede richting.

Mayaram: "Onze oogst van vorig jaar was niet goed. We hadden maar een voorraad voor één maand. Met het geld dat mijn zoons opsturen kunnen we weer verder, één of twee maanden. Als er geen geld is, lenen we soms bij familie of buren. Maar dat lukt niet altijd. Wanneer niemand ons geld wil lenen, verkopen we één van onze dieren. Dat was ook zo toen we ons paard moesten verkopen. We hadden geen geld en de zoon die zou gaan werken, was ziek gevallen."

Commentaar: Maar zonder geld en bijna zonder eten, dat vraagt nog meer creativiteit.

Awa Diop: "Dit is veevoer wat ik ga mengen met de aardnoten, dat eten we."

Interviewer: "Is dat niet slecht voor de gezondheid van de kinderen?"

Hij komt niets te vroeg, de Top van de Wereld Voedsel- en Landbouworganisatie over Mondiale Voedselzekerheid van 3 tot 5 juni in Rome. Want de huidige voedselcrisis woekert al lang. De primaire oorzaken ervan zijn bekend. Een exploderende productie van energiegewassen voor onze brandstofgulzige auto's eist steeds meer graan op wat niet meer kan worden gegeten. De wereldbevolking groeit. Meer nog stijgt de vraag naar vlees wat veel meer graan vereist dan wanneer je dat rechtstreeks opeet. Het aanbod van voedsel schiet tekort door slechte oogsten en ook doordat de klimaatverandering zich nu al vertaalt in minderopbrengsten. De fel stijgende olieprijzen maken zowat alles wat de landbouw nodig heeft, veel duurder en dikwijls onbetaalbaar; zo produceert die minder.

De recente uitbarstingen van geweld tegen buitenlanders in Zuid-Afrika heeft de aandacht getrokken op de grote breuklijnen die bestaan in de Zuid-Afrikaanse postapartheidssamenleving. Vooral de extreme armoede waarin vele miljoenen dagelijks moeten overleven in de townships rond de grote steden is schrijnend. De fors gestegen prijzen voor basisvoedsel deden de ketel ontploffen. De analyses van de oorzaken van het xenofoob geweld lopen evenwel sterk uiteen.

Zowel vakbonden als werkgeversorganisaties zijn het erover eens dat de buitenlandse arbeidskrachten een essentiële rol spelen in de Zuid-Afrikaanse economie. Indien het geweld zou aanhouden en zou leiden tot een massale uittocht van de buitenlanders kan dat de economische sleutelsectoren diepgaand ontwrichten.

Over de zin en onzin van ontwikkelingssamenwerking voor de échte ontwikkeling van de armste landen, vooral dan in Afrika, zijn al talloze rapporten volgeschreven. Meestal beperken die zich tot ontwikkelingshulp in de strikte zin: financiële transfers van Noord naar Zuid. Op 26 en 27 mei buigt de EU-ministerraad voor Algemene Zaken en Buitenlandse Betrekkingen (GAERC) zich in Brussel over de vraag hoe de Europese ontwikkelingsinspanningen effectiever kunnen bijdragen tot het bereiken van de VN-Millenniumdoelstellingen in de armste landen. Volgens Concord, de koepel van Europese NGO's, is er reden tot grote ongerustheid. Ondanks herhaalde beloften om de officiële hulp op te voeren, daalde die van de EU-landen van 0,41 procent van het BNP in 2006 tot 0,38 procent in 2007.

Dan mag de algemene alfabetiseringsgraad in ons continent met 96 procent hoog zijn, het probleem is niet weg. Zo kunnen 9 miljoen volwassenen in Centraal- en Oost-Europa lezen noch schrijven. Denk niet dat enkel minderheden zijn getroffen. Heel veel doorsnee mensen beheersen onvoldoende de vereiste basisvaardigheden. We mogen niet vergeten dat het om meer draait dan enkel het lezen van tekst. Het gaat er evengoed om informatie te kunnen gebruiken op meer dan één wijze, ook grafisch of op de computer of rekenkundig.

De gevolgen kunnen zwaar zijn. De werkloosheidsgraad in Duitsland en Slovenië is dubbel zo hoog bij wie slecht scoort op deze vaardigheden dan bij wie gemiddeld of goed scoort.

Sinds de fel gecontesteerde verkiezingen van 29 maart zinkt Zimbabwe elke dag een beetje verder weg in het moeras. In de laatste aflevering van de machtsstrijd van president Robert Mugabe tegen de oppositie moeten nu ook de vakbonden het ontgelden. Vorige week werden voorzitter Lovemore Matombo en algemeen-secretaris Wellington Chibebe van het Zimbabwe Congress of Trade Unions (ZCTU) gearresteerd en opgesloten in de centrale gevangenis van Harare. Daarbij is de politie bijzonder hardhandig te werk gegaan. Er wordt gevreesd dat beide mannen in de gevangenis zullen worden gemarteld. ZCTU is de belangrijkste onafhankelijke vakcentrale van het land. Hun misdaad?

In Mao's China was in principe iedereen gelijk. In feite waren de partijbazen met hun privileges beter af, en hadden ook de stedelingen het beter. In het China van Deng Xiaoping begon de kloof tussen arm en rijk, boeren en stedelingen, minderheden en Han-Chinezen snel te groeien. In het China van Jiang Zemin keerde de oude klassenmaatschappij helemaal terug, met tussen de rijken en de armen een vanuit het niets opgekomen middenklasse. In het huidige China is de kans op een sociale explosie zo groot geworden dat de communistische partij Confucius' ideaal over de harmonieuze samenleving heeft omhelsd. De erkenning van het gebrek aan harmonie had niet duidelijker kunnen zijn.

In het kader van Amsterdam Wereldboekenstad organiseert het Nederlandse Tropenmuseum op 15 mei een lezingenmiddag met debat over ‘visies op de ontwikkeling van Afrika'. Auteur, dichter en bezieler van de Afrikaanse romanreeks ‘In de Knipscheer', Jan Kees van de Werk, presenteert er zijn kijk op Afrikaanse vraagstukken en oplossingen. Van de Werk geeft in zijn nieuwste boek Sahara, stad en savanne zijn persoonlijke indrukken weer tijdens een maandenlange reis door zijn geliefde West-Afrikaanse landen Mali en Niger. Landen van dichters en koraspelers, nomaden, grote afstanden, droogte, slechte en stoffige wegen, en conflicten met de Toeareg-bevolking. Vraagstukken over de zin en onzin van ontwikkelingshulp gaat hij daarbij beslist niet uit de weg.

Over de hele wereld trekken mensen naar de rijke gebieden: Mexicanen en Salvadoranen naar de Verenigde Staten, Argentijnen naar Italië en Spanje, Egyptenaren en Pakistani naar het Midden-Oosten, Zuidoost-Aziaten naar Zuid-Korea en Japan. Wereldwijd is de allergrootste migratie die van platteland naar stad, meestal binnenin landen.

Europa was lange tijd een emigratiecontinent, zelfs tot na de Tweede Wereldoorlog. Vooral na 1965 vestigen miljoenen buitenlanders zich in West-Europa. Ze komen uit het Middellandse Zeegebied, vanaf de jaren tachtig ook uit het verdere Azië en Afrika, en na de val van het IJzeren Gordijn komen ook Oost-Europeanen en inwoners van de voormalige Sovjetunie. We wonen nu in een immigratiecontinent, maar willen het nog niet echt erkennen.