Duiding

Zijn er redenen om de wetenschapswereld te wantrouwen? Niet voor het analyseren van problemen, wel voor de aangeboden oplossingen. Zeven wetenschappers zijn bezorgd over het dominante pleidooi voor het doodlopend pad van eenzijdige technologische innovatie.

Wie verzekert morgen onze welvaart? Welke overheden zijn in de zwaarste crisis sinds tachtig jaar nog te vertrouwen voor het behoud van de welvaartsstaat? Vormen beurs en vooral platformreuzen echt een alternatief?

Meest bekend is TransitieNetwerk Middenveld voor drie succesvolle Transitiefestivals, meest belangrijk is zijn toekomstbeeld voor een duurzame samenleving. Nu TNM verdwijnt, overschouwen we zijn betekenis. Nuttig want samenleving, politiek en econonomie worstelen met tal van manke systemen: de nood aan transitie is groter dan ooit.

Misschien het dichtst bij het rijk der vrijheid vertoeven Australië en Nieuw-Zeeland. Zij trachten virusvrij te blijven, een moeizaam bevochten voorrecht, en vormen sinds midden april een reisbubbel zonder quarantaine verplichting. Maar ook zij kampen met problemen.

Zijn lucht en elektriciteit zo beloftevol om voedsel voort te brengen dat ze de millennia oude landbouw compleet hertekenen? Zonder dat er nog plant of dier aan te pas komt? En met vele malen minder gebruik van grond?

Railcoop wil spoorvervoer aanbieden. Want treinen zijn minder milieubelastend maar de Franse spoorwegmaatschappij bedient vele streken niet en vervoert te weinig goederen. Goed idee!?

Laten we dezelfde ‘experts’ die corona als een zware griep onthaalden nu oordelen dat dit gevaarlijke virus onder ons zal blijven? Voor die levensbelangrijke keuze, een toekomst met of zonder virus, moeten samenlevingen zich laten adviseren door betrouwbare deskundigen.

De nieuwe Beheersovereenkomst voor de Vlaamse openbare omroep heeft nogal wat pennen in beweging gezet. Maar wat staat precies in dat contract tussen de VRT en de Vlaamse regering dat de komende vijf jaar het omroepbeleid zal bepalen? Hoe verschillend zijn deze bindende afspraken van die in de vorige overeenkomst?

“Zijn we zo gek de sociale netwerken te laten beslissen over onze vrijheid van informatie?” Die openingsvraag uit een Pala bijdrage in 2010 is brandend actueel nu Twitter, Facebook en andere sociale media een Amerikaans president hebben gebannen.

De dag waarop de Amerikaanse president de ‘honden loslaat’ op het Capitool en de democratie bijna kapseist, houdt ze – toeval of niet – op te bestaan in Hongkong. Ook in de ‘grootste’ Indiase democratie en in Rusland regeert repressie.

Een jaar geleden zijn virologen gebiologeerd door een nieuw virus. De meesten raken zo gefascineerd dat ze zich niet kunnen inbeelden dat de wereld dit virus liever kwijt dan rijk is. Hun miskleun veroorzaakt een catastrofe. Hun ‘keuze’ om het virus onder ons te laten zorgt voor blijvend gevaar.

Elkaar het beste wensen doen we graag in deze periode. Ditmaal is anders. Want we weten: iedereen stelt het minder goed dan zou moeten. Corona leert de keiharde prijs van wegkijken van crises... Maar ook dat wie de zelfingenomenheid overwint elders oplossingen kan ontdekken.

Met uitschieters van 13.000 doden op één dag slaat corona harder toe dan ooit. Maar landen en regio’s zijn uiterst verschillend getroffen. Wacht ons, zelfs met vaccins, een verdeelde wereld? En voor hoelang dan?

Essay DUURZAME ONTWIKKELING IN CORONATIJDEN 3. De huidige COVID-19 pandemie dwingt ons om onze strategieën en perspectieven inzake duurzame ontwikkeling te heroverwegen. Die opdracht neemt Jan Servaes ter harte in het derde en laatste deel van zijn essay Duurzame ontwikkeling in coronatijden.

Essay DUURZAME ONTWIKKELING IN CORONATIJDEN 2. Ondanks hun relevantie bevatten de duurzame ontwikkelingsdoelen of SDGs nog steeds grote hiaten en beperkingen. Jan Servaes licht ze toe in deel 2 van zijn essay Duurzame ontwikkeling in coronatijden.

Vele massamedia brachten de ‘vaccin’ mededeling van Pfizer als nieuws. En het gevaar van de nertsenvirus variant wuifden ze massaal weg. De basis voor die nieuwskeuzen is wankel tot onbestaande wat éénzijdige tot ongefundeerde berichtgeving oplevert. Toch bewijzen sommige media dat het anders kan.

Wat moeten burgers die coronavrij willen leven? Migreren? Of richten ze een gezondheidspartij op met als eerste ambitie het virus te laten uitdoven? De enige zekere manier om mensen, samenleving, economie en cultuur effectief te beschermen.

DUURZAME ONTWIKKELING IN CORONATIJDEN 1. Wat met duurzame ontwikkeling nu een virus onze vertrouwde wereld volledig overhoop haalt? Jan Servaes schreef er het essay Duurzame ontwikkeling in coronatijden over. Een tekst om uw aandacht bij te houden, vandaag een geschenk voor het gemoed. Dit deel 1.

Is het niet tijd om de falende coronapolitiek te stoppen en te kiezen voor een beleid dat het coronavirus weg wil? Beleidsvoerders hadden tijdens de eerste golf geen oren naar dat idee. En nu de tweede doodsgolf volop aanrolt? En andere landen op nul besmettingen afstevenen?

De Nobelprijs voor de Vrede voor het VN-Wereldvoedselprogramma vestigt terecht de aandacht op de toenemende honger. Maar kunnen laureaat en verwante organisaties het structurele hongergeweld wel de baas? Zal uit die hoek de transitie komen van ons falende voedselsysteem?

Er was hoop dat de coronacrisis een maatschappelijk nieuw begin zou inluiden. Maar als onze experts zich blijven vastrijden in de klassiekers technologische innovatie en groei die net de meeste problemen hebben veroorzaakt, boren we die hoop de grond in.

Het gerecht laat falende gokbankiers ongemoeid, acht klimaat onbelangrijk en vindt 10.000 coronadoden van geen tel. Systematisch weigert justitie zwaar structureel onrecht aan te pakken. Moet dat echt zo?

De enige uitweg uit de coronacrisis is het virus uitroeien. Maar die aanpak ontbreekt in vele landen. We moeten er maar mee leren leven, zo geeft de politiek forfait. In België wil geen enkele partij het virus uitroeien. Intussen verliest de publieke discussie zich in bubbels of ‘een warmste coronaweek’.

HALFsamenlevingen gaan slecht om met zware crises, van klimaat tot corona. Ze maken zich wijs dat er een weg van halve maatregelen zou zijn tussen het virus laten woeden en het uitroeien… om dan te moeten ondergaan dat halfslachtig beleid de crisis verergert. Waar is het perspectief?

Klimaat, corona, ongelijkheid… Vele dynamieken maken onze wereld tot een onzekere en zelfs gevaarlijke plek. Een kwalitatieve dialoog tussen wetenschappers en samenleving is nodig om samen de beste oplossingen te vinden die voor iedereen een duurzame toekomst mogelijk maken.