Verenigde Staten

Het Europees Gerecht heeft geoordeeld dat Apple dan toch geen 13 miljard euro belastingen moet betalen aan Ierland. Daarmee ligt de miserie van fiscale concurrentie tussen verschillende landen weer volop bloot.

Staren we ons blind op de Verenigde Staten van America First, en zien we niet of te weinig dat er ook een ander Amerika is? Het is dat land dat Monika Triest ons wil tonen in haar boek.

Critici van het neoliberalisme hebben het hier heel moeilijk mee: als het om het publiek belang draait, is geld beter in handen van een miljardair als Bill Gates dan in de handen van een federale overheid beheerst door president T.

Het veelgeplaagde Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC) ligt onder vuur, van Afrikanen, van de Filipijnse president Duterte, en van president Trump, hoewel de VS geen lid is.

De kans is reëel dat 5 februari 2020 het einde markeert van de rechtsstaat in de VS in haar hoogste regionen… en mogelijk de stuiptrekking van een bedreigde democratie. Dat is het risico als verkozenen van het volk toegeven aan afdreiging.

In 2016 waren zowel aan Democratische als Republikeinse zijde presidentskandidaten heel kritisch voor wereldhandel. Nu neemt VS president T. met de Wereldhandelsorganisatie zelfs het vlaggenschip van de vrijhandel onder schot… tegelijk groeit de kans op versnelde transitie.

Als Amerikaanse miljardairs ervoor pleiten om meer belastingen te betalen, refereren ze eigenlijk naar de wonderjaren van de VS. Toen werden superrijken als vanzelfsprekend zwaar belast en genoot het hele land van goede infrastructuur.

Het is al 54 jaar geleden dat de Amerikaanse president Johnson als eerste staatshoofd officieel waarschuwde voor stijgende CO2-niveaus. Op 6 november 1965 meldde hij de klimaatdreiging aan de Congresleden.

Apple heeft 14,3 miljard euro op een geblokkeerde rekening gestort. Dat is de volledige som aan achterstallige belastingen en intresten die het bedrijf aan Ierland moet betalen... als het ook in beroep ongelijk krijgt.

180 landen rangschikken volgens hun milieuprestaties. Dat is wat Yale en Columbia samen realiseren met hun Environmental Performance Index. Al zijn er wel bedenkingen te maken.

Als we naar alle vormen van hernieuwbare energie kijken, blijken die samen al aan bijna 10 miljoen mensen werk te verschaffen. Heel opvallend, Duitsland presteert ruim dubbel zo goed als België of Nederland, Denemarken doet zelfs ruim viermaal beter.

De sector van de windenergie communiceert vooral over zijn sterke groei. Zeker vertelt hij graag dat windmolens op land nu de goedkoopste vorm zijn van energieopwekking. Minder uitvoerig horen we over het aantal jobs in deze 21ste-eeuwse industrie. Dus gingen we wat verder zoeken.

Digitalisering maakt het mogelijk om wereldwijd te werken aan het ontwerpen van nieuwe, liefst zinvolle producten, die vervolgens lokaal kunnen worden vervaardigd. Dat kan zelfs in een digitale deeleconomie. Neem bijvoorbeeld een handprothese.

De vroegere economische machtswissels, van Amsterdam naar Groot-Brittannië en vervolgens de VS, gingen gepaard met hevige crises. Dat levert een belangrijk gezichtspunt om naar de schuldopbouw te kijken in de nog altijd dominante VS en het opkomende China. En een prangende vraag: hoe beschermt de rest van de wereld zich?

De voorlopig onvindbare derde weg van de Europese Commissie tussen wilde globalisering en uitzichtloos protectionisme, doet fel denken aan de zogenaamde ‘derde’ weg van Blair, Clinton en Schröder in de jaren negentig. Alleen, dat was helemaal geen derde weg, het was net het verlaten ervan.

De transitie naar zonne-energie in de Verenigde Staten verloopt aan een ongeziene snelheid. De zonnecapaciteit groeide in 2016 met maar liefst 95 procent, bijna een verdubbeling ten opzichte van 2015.

Met op kop de staten Maryland en Vermont in 2010 hebben zowat dertig staten in de VS het wettelijk mogelijk gemaakt om een benefit corporation op te richten. Dergelijke bedrijven zijn in de eerste plaats bedoeld om het publiek goed na te streven.

Er is de jongste weken veel belangstelling voor een Fins experiment met het basisinkomen. Kijk dan toch ook even richting Alaska waarvan alle inwoners, ook de kinderen, al sinds 1982 jaarlijks een dividend ontvangen.

De journalistiek moet de waakhond van de democratie zijn. Ze koestert graag dat beeld. Maar is dat terecht? In de opgang van Trump en andere populisten stemt het optreden van vele media en journalisten tot nadenken. Ze laten leugens van alle schermen spatten, en ogen en oren van burgers teisteren.

Komt er een lucky end, of toch minstens een heel positieve wending, aan het verhaal van de uiterst klimaatbelastende teerzandolie in Canada?

Nog altijd is de VS het rijkste grote land en vertellen economen dat de economische groei er even sterk of zelfs sterker is dan in vele andere landen.

(laatste hoofdstuk uit Howard Zinn 'Geschiedenis van het Amerikaanse volk', voor meer info

Het is waar, imperia - in de klassieke betekenis - gaan op lange(re) termijn bijna zeker ten onder. Maar of we nu reeds werkelijk de doodstrijd beleven van het VS imperium, wie zal het zeggen?