Er was hoop dat de coronacrisis een maatschappelijk nieuw begin zou inluiden. Maar als onze experts zich blijven vastrijden in de klassiekers technologische innovatie en groei die net de meeste problemen hebben veroorzaakt, boren we die hoop de grond in.
Sinds eind 19de eeuw regent het waarschuwingen voor straling, asbest, tabak, overbevissing, DDT, groeihormonen, klimaatverandering, insecticiden, genetisch gewijzigde gewassen, nanotechnologie… altijd worden veel te laat lessen getrokken.
HALFsamenlevingen gaan slecht om met zware crises, van klimaat tot corona. Ze maken zich wijs dat er een weg van halve maatregelen zou zijn tussen het virus laten woeden en het uitroeien… om dan te moeten ondergaan dat halfslachtig beleid de crisis verergert. Waar is het perspectief?
Klimaat, corona, ongelijkheid… Vele dynamieken maken onze wereld tot een onzekere en zelfs gevaarlijke plek. Een kwalitatieve dialoog tussen wetenschappers en samenleving is nodig om samen de beste oplossingen te vinden die voor iedereen een duurzame toekomst mogelijk maken.
Sinds 3 juni onderzoekt een commissie In het Vlaams Parlement de coronacrisis. Dat mag wel in een land met een rampzalig beleid dat resulteerde in één van de allerhoogste sterftecijfers in de wereld.
Onze ‘experts’ minimaliseerden zelfs nog begin maart het gevaar van het coronavirus. Wij hadden niet het geluk van landen die mee dankzij alerte deskundigen veel minder getroffen zijn. Waarom leerden de ‘onze’ zo traag?
Een samenleving die zichzelf voorliegt, zal crises slecht of niet aanpakken. Inleiding van de nieuwe publicatie 'Tienduizend doden & lockdown. Waren ze te vermijden?'
De Corona-crisis toont pijnlijk aan dat onze crisisbeheersingsmethodes niet werken voor het bestrijden van ‘wicked problems’. Alleen gemeenschappelijk kunnen we ‘gemene’ problemen aan. Dat argumenteren de academici Bart Cambré, Hugo Marynissen en Geert Van Hootegem.
Indien we even goed doen als Taiwan tellen we nu drie covid-19 doden. Hoog tijd om alarm te slaan. Want hoe waarschijnlijk is het dat zij die dit land naar ruim 2000 maal meer doden voerden, ons veilig van dit 'slachtveld' kunnen halen?
Als een ‘metaforum’ spreekt, zou dat terecht aandacht moeten wekken. Maar hoe meer ik lees van Leuvense professoren over klimaat, hoe minder ik mijn ogen geloof. Zo snel zo veel nonsens opeenstapelen, is meer dan ontgoochelend van ‘de slimsten onder ons’.
Politieke meerstemmigheid zou vooral voor mens- en geesteswetenschappers belangrijk zijn. Zou het? Wie introduceert tal van ontwrichtende technologische innovaties? Wie levert straks de hele wereld uit aan geo-engineering?
Elke dag maakt duidelijker dat we weinig of niet kunnen vertrouwen op de oude systemen die zorgen voor onze energie, onze mobiliteit, ons eten of ons databeheer. Hoe snel dan kunnen we omschakelen naar duurzame en betrouwbare alternatieven? Heel snel maar niet zonder inspanning.
Het is al 54 jaar geleden dat de Amerikaanse president Johnson als eerste staatshoofd officieel waarschuwde voor stijgende CO2-niveaus. Op 6 november 1965 meldde hij de klimaatdreiging aan de Congresleden.
POLITIEKE DWAASHEDEN 7. In 1961 wil de VS een mens op de maan krijgen vóór het einde van het decennium. Acht jaar later lukt dat al. Dat is de kracht van door overheid gestuurde technologie.
Welke politiek voeren om de industrie in Europa klimaatneutraal te maken? Welke industriële strategie is er nodig om zulke transitie te doen slagen in de komende dertig jaar? Welke instrumenten heeft een overheid daarvoor te beschikking?
"Als kankerpatiënt ben ik dankbaar voor de fantastische verwezenlijkingen van wetenschap en technologie. Als doctor is mijn geloof dat hun vooruitgang bijdraagt aan een betere wereld zwaar aangetast." Een pleidooi voor democratie in een achterhaald onderzoeksysteem.
De mensheid blijft op tal van terreinen de grenzen verkennen van wat mogelijk is. Dus is het wijs de grote milieurisico's daarvan in kaart te brengen. Milieuexperts van de Verenigde Naties deden dat in het rapport Frontiers 2017. Een kleine greep.
Op de boude vraag van Bart Peeters ‘waarom de waanzin het verstand versloeg’ zoekt deze analyse een deel van het antwoord in de gedachteloosheid in wetenschaps- en innovatiesystemen die ons opzadelt met dat banale kwaad van de waanzin.
Digitalisering maakt het mogelijk om wereldwijd te werken aan het ontwerpen van nieuwe, liefst zinvolle producten, die vervolgens lokaal kunnen worden vervaardigd. Dat kan zelfs in een digitale deeleconomie. Neem bijvoorbeeld een handprothese.
Om goed te blijven leven, moeten we snel naar een stationaire economie die de draagkracht van de aarde niet overschrijdt. Maar na tientallen jaren is het economische verhaal van transitiewetenschappers nog steeds héél onaf. Ze blijven ons vele antwoorden schuldig.
Een golf van automatisering en robotisering komt eraan. Zullen we nog wel genoeg banen hebben over 15 of 20 jaar? En welke jobs? Een bijdrage van Denis Bouwen die veel stemmen beluisterde.
We gaan echte wetenschappers hard nodig hebben om de komende decennia goed door te komen. Doodjammer dat sommigen de ruiten van hun geloofwaardigheid hard inslaan: Roundup neponderzoek, fraude, gekonkel, geslotenheid, nefast werkingsmodel. Velen willen het anders.
Als zowat alle systemen waarop we vertrouwen voor een goed leven in crisis verkeren, moeten we ze allemaal aanpakken en verduurzamen, en daarbij ook oog hebben voor hoe ze elkaar beïnvloeden en versterken. Dat hele proces noemen we transitie.
