Transitie

Op 26 februari 2021 was Pala te gast bij het KLARA programma Zeitgeist. De uitzending is beschikbaar als podcast. Vind de link en de aankondiging.

In 2018 publiceerde Pala het pleidooi 'Eerlijk Aandeel in de Aarde als een recht voor alle mensen'. Het idee Footprint Justice of eerlijk verdeelde voetafdruk zoekt nu steun bij de Wellbeing Economy Governments die welzijn expliciet belangrijk achten.

De economische wereld en volgzame politici zijn gebiologeerd door competitiviteit. Ze staren naar bnp en ranglijsten die hun zicht benevelen want ze vatten duurzaamheid niet. Biedt de 'Global Sustainable Competitiveness Index' een alternatief?

Elkaar het beste wensen doen we graag in deze periode. Ditmaal is anders. Want we weten: iedereen stelt het minder goed dan zou moeten. Corona leert de keiharde prijs van wegkijken van crises... Maar ook dat wie de zelfingenomenheid overwint elders oplossingen kan ontdekken.

Komt er eindelijk een fair, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem in de Europese Unie? De recente conferentie 'From Farm to Fork, sustainable food systems and the EU Green Deal' probeerde te antwoorden op die vragen. Ze is nu volledig online te volgen.

De Nobelprijs voor de Vrede voor het VN-Wereldvoedselprogramma vestigt terecht de aandacht op de toenemende honger. Maar kunnen laureaat en verwante organisaties het structurele hongergeweld wel de baas? Zal uit die hoek de transitie komen van ons falende voedselsysteem?

Heel wat jongeren zijn gefrustreerd omdat het hoger onderwijs geen afdoende antwoorden biedt op de huidige crises. Enkele studenten startten vorig jaar dan maar van onderuit een ‘ecocentrisch’ leertraject op, opgevat als een reisgids.

Als we een circulaire economie willen, is die maar echt duurzaam als we de werknemers ervan veilige jobs kunnen waarborgen. De Europese vakbond van de publieke diensten toont aan dat dit nu niet het geval is.

Wie in het Zuiden de ecologische noodtoestand analyseert, ziet zich geconfronteerd met vijf grote dilemma’s. Allereerst: staat de ecologische crisis centraal of marginaal?

Er valt vanuit het Zuiden te kijken naar de ecologische crisis. Maar ook een Europese kijk is uiterst revelerend. Bewaakt de Europese Unie wel degelijk die urgentie in haar crisisbeleid?

Het is niet uitgesloten dat er toch een Belgische regering wordt gevormd. En het lijkt mogelijk dat die zowel de sociaal als de ecologische georiënteerde partijen bevat. Komt daar ook het noodzakelijke sociaalecologisch beleid van?

Er was hoop dat de coronacrisis een maatschappelijk nieuw begin zou inluiden. Maar als onze experts zich blijven vastrijden in de klassiekers technologische innovatie en groei die net de meeste problemen hebben veroorzaakt, boren we die hoop de grond in.

Om de steeds heviger woedende crises grondig aan te pakken, moeten samenlevingen, bedrijven én overheden dringend initiatief ontplooien. Doorslaggevend voor het lukken van de onmisbare transities zal het slimme optreden zijn van overheden.

Klimaat, corona, ongelijkheid… Vele dynamieken maken onze wereld tot een onzekere en zelfs gevaarlijke plek. Een kwalitatieve dialoog tussen wetenschappers en samenleving is nodig om samen de beste oplossingen te vinden die voor iedereen een duurzame toekomst mogelijk maken.

De farmaceutische industrie is uiterst rendabel én steunt op overheidsgeld. Toch zoekt ze amper naar de geneesmiddelen die meest nodig zijn. Dat moet snel beter nu een coronavaccin hard nodig is.

Hoe gaan we de coronacrisis betalen? Toch niet alleen met belastingen? Want er is een prima alternatief. Zet de immense aantallen coronamiljarden grotendeels om in aandelen van bedrijven, dan zorgen die straks voor overheidsinkomsten.

Op de documentaire ‘Planet of the Humans’  over de beperkingen van hernieuwbare energie werd zware kritiek geleverd. Bernard Mazijn brengt tegenargumenten aan en verwacht van de criticasters dat ze problemen openlijk onder ogen zien.

Corona veroorzaakt teloorgang van zes jaar menselijke ontwikkeling. Zo berekende het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties.

Door corona zou de economie ‘negatieve groei’ vertonen. Vreemd, want groei kan nooit negatief zijn. Dan is het afname, achteruitgang of krimp. De groei-obsessie vertaalt zich in even grote obsessie voor het bnp als maatstaf voor welvaart en welzijn, nochtans een heel kromme meetlat.

Maak een alomvattend 'holistisch' herstelplan voor de coronacrisis.
En zorg voor een groene of ecologische herstart na deze pandemie.

Om amper meer te produceren, heeft de Nederlandse landbouw 6 maal meer energie nodig dan in 1950. Duurzame landbouw in 2040 moet heel anders.

De coronacrisis maakt olie spotgoedkoop. Gaan we nu de fossiele industrie en hun bankiers redden? En zo de transitie naar hernieuwbare energie, nog altijd urgent, zwaar hinderen? Of kiezen we verstandig?

Dirk Barrez is hoofdredacteur van Pala.be en auteur van achttien boeken. Hij was ruim 20 jaar VRT-tv-journalist en reportagemaker. Opvallende boeken zijn 'Ik wil niet sterven aan de XXste eeuw', 'Van eiland tot wereld', 'Transitie. Onze welvaart van morgen' en meest recent, '11 politieke dwaasheden'.

We juichen best niet te vroeg over de stabilisatie van de CO2-uitstoot in 2019. Vooral niet omdat we wegkijken van de essentie van klimaatverandering: de CO2-concentratie is al veel te groot om een destabiliserende stijging van het zeewater nog te vermijden. Blijven de vragen: hoe hoog? En hoe snel?

Rebelse plekken in Vlaanderen, Frankrijk, Spanje, Midden- en Zuid-Amerika, dat presenteert Walter Lotens in zijn jongste boek. Hij zoekt naar alternatieven voor een al te neoliberale wereld,  vooral voorbeelden van herwonnen commons of gemeengoed alsook van hoopgevend municipalisme, steden en gemeenten die zoeken hoe zichzelf te besturen.