PALA Woordenboek
datademocratie
onder de toelichting overzicht van belangrijke Pala i artikels met link
We staan allen onder toezicht. Op internet i worden we gevolgd en geclassificeerd.
En waarom al die datajacht? Onze meest persoonlijke gegevens, overtuigingen, zelfs persoonlijkheidskenmerken zijn koopwaar geworden.
Dit heeft geleid tot de grootste geld i- en machtsconcentratie ooit in handen van privé concerns: GAFAM, te weten Google (Alphabet), Apple, Facebook (Meta Platforms), Amazon, Microsoft.
Overheden, zelfs de zich meest democratisch wanende, concentreren zich allerminst op de bescherming van hun burgers tegen de monopolistische dataverzamelaars, nochtans een kerntaak. In plaats daarvan profiteren ze van hun bestaan om zelf grootschalig burgers te kunnen bespioneren.
Datastrijd met zware gevolgen
Niet enkel raken we onze privacy kwijt.
Ook ons koopgedrag wordt verregaand gemanipuleerd.
Evenals ons kiesgedrag: Brexit, Trump,…
En ook ons gedrag tout court: de grootste politieke excessen vertonen zich blijkbaar zelfs in de meest bevolkingsrijke landen. China i met zijn op de rails gezette sociaalkredietsysteem. India met Aadhaar, een identificatieprogramma dat afnemen van vingerafdrukken en irisscans voor tal van zaken verplicht wil stellen.
Belangrijkste Pala i artikels met betrekking tot datademocratie i
We staan allen onder toezicht (28 november 2018)
We worden gevolgd en geclassificeerd. Onze meest persoonlijke gegevens, overtuigingen, zelfs persoonlijkheidskenmerken zijn koopwaar geworden. In plaats van hen te beschermen tegen datareuzen profiteren overheden ervan om zelf grootschalig burgers te bespioneren. Zeg niet dat u het niet wist.
1 jaar GDPR: is uw privacy beschermd? (27 mei 2019)
Al een jaar leren we leven met GDPR. Zijn burgers nu beter beschermd tegen digitale reuzen als Google en Facebook? De leden van de werknemerscoöperatie i Nestor zijn daar niet van overtuigd.
E-prikkeldraad en de herovering van de digitale commons (13-02-2017)
We kennen al lang de voordelen van kennis delen, denk aan boeken en bibliotheken. Maar blijft dat lukken nu vooral Google, Facebook, Uber, Airbnb … niet ophouden hun elektronische prikkeldraad te plaatsen in wat eigenlijk de publieke ruimte van internet i is?
Deze bijdrage bouwt verder op Keizer Facebook. Sociale netwerken helemaal niet sociaal - een analyse (28-10-2010)
Als algoritme bepaalt wie steun krijgt, is er geen sociale zekerheid voor iedereen (21 augustus 2023)
Om te beslissen over wie al dan niet kan genieten van steun, vertrouwen overheden steeds meer op automatisering. Zo vallen velen echter onterecht uit de boot… en sneuvelt het recht van iedereen op sociale zekerheid
i.
De nodige impact, de juiste schaal (27/3/2018)
Fairphone, Framadrive en tal van andere noodzakelijke alternatieven om onze wereld te verduurzamen hebben één grote beperking: ze zijn niet goed bezig, of zeker niet goed genoeg.
Wie informatie zoekt, die vindt... maar niet met Google (19/12/2016)
Digitale prikkeldraad bestrijden - Global Commission on Internet Governance (11/3/2014)
zie ook antimonopoliewetten i digitaal i
De grenzen aan de groei
Voor vele jongeren – in dit geval al wie pakweg jonger dan 50 is – zal het een koude douche zijn, of zelfs ronduit schokkend. Wanneer ze weet krijgen van het rapport The Limits of Growth i uit 1972, dat toen al accuraat de toename van de CO2-concentratie voorspelde mét als oorzaak de verbranding van fossiele brandstoffen door de mens, zullen ze zich terecht afvragen: ‘Maar waar is jullie verstand gebleven? Politiek, economie i en samenleving wisten al die tijd dat de wereld een gevaarlijke, onhoudbare koers aan het varen was. Waarom hebben jullie – politici in de allereerste plaats – decennia gewacht om in te grijpen?’
Het besef van het belang en de dringendheid van een omslag was evenwel groot in die tijd. Ter illustratie, nog datzelfde jaar verscheen onder andere de Nederlandse vertaling van The Limits of Growth i met als titel Rapport van de Club van Rome i. De grenzen aan de groei i. Het rapport was inderdaad bedoeld voor die denkgroep. Die verzamelt sinds 1968 en tot vandaag wetenschappers, economen, zakenmensen, internationale ambtenaren en toppolitici uit alle werelddelen. Ze delen een grote bezorgdheid over de problemen die opduiken voor de mensheid. Daarom vragen ze in 1970 aan de Systems Dynamics Group van het befaamde Massachusetts Institute of Technology (MIT) om een studie te maken.
De grote verdienste van dat rapport is dat het uitgaat van het wereldsysteem Aarde i en wijst op de onhoudbaarheid van de groeitrends inzake industrialisering, bevolking, vervuiling i, voedselproductie en uitputting i van natuurlijke hulpbronnen. Het poneert ook zonneklare conclusies.
Een ecologisch en economisch evenwicht is mogelijk
Wie zal vandaag de drie conclusies uit The Limits of Growth i tegenspreken? Ten eerste: bij ongewijzigde trends zullen we binnen honderd jaar de grenzen aan de groei i bereiken. Ten tweede: het is mogelijk die trends te veranderen en een toestand van ecologisch en economisch evenwicht op te bouwen. Ten derde: als alle volken het tweede verkiezen, zal de kans op succes groter zijn naarmate ze sneller beginnen.
Nogmaals, dat alles dateert uit 1972, en weinig informatie raakt in die tijd meer verspreid over de aardbol of krijgt meer aandacht. Er is zelfs niet de minste reden voor excuses in de aard van ‘dat wisten we niet’ of ‘dat konden we niet weten’.
Bron voor deze term is het boek Barrez Dirk i, Transitie. Onze welvaart van morgen, p.19-20
De Val der Engelen
De Val der Engelen i. Waarom ontwikkelingsorganisaties falen is een boek dat Dirk Barrez schreef in 1991 over "de ontaarding van de internationale samenwerking" zoals in de titel van de inleiding staat.
Te langzaam dringt door hoe belangrijk het geheel van mensenrechten i is dat onze wereld moeizaam heeft opgebouwd. Burgerlijke en politieke rechten, economische, sociale en culturele rechten, ze wijzen allemaal de weg naar een meer menselijke wereld.
De auteur acht de niet-gouvernementele ontwikkelingsorganisaties (NGO's) onvervangbaar als zij streven naar veranderingen in de wereldverhoudingen tussen Noord en Zuid die vandaag tot de miskenning van zovele mensenrechten i leiden.
Hulp is de allerarmste vorm van samenwerking
Maar er rijzen problemen als NGO's vergeten dat hun opdracht om mensenrechten i draait en bijna uitsluitend vertalen in financiële hulp. Want hulp is net de allerarmste en allerslechtste en dus meest verwerpelijke vorm van internationale samenwerking. Waarom?
Ten eerste omdat hulp het ontwikkelingsprobleem niet meer in termen van mensenrechten i - en dus in politieke termen - plaatst maar wegbergt in de sfeer van de hulp, de caritas, de liefdadigheid.
Ten tweede omdat de NGO's de mythe creëren en koesteren dat hun hulp, hun ontwikkelingssamenwerking i ook echt zou helpen de problemen van de Derde Wereld i op te lossen.
Ten derde omdat NGO's die vergeten dat hun opdracht om mensenrechten i draait en een politieke uitdaging is, niet meer zijn dan hulporganisaties. Ze worden meer deel van het probleem dan van de oplossing.
Inhoud van De Val der Engelen i
Na een inleidende blik op de echte wereld vandaag en op het ontstaan van NGO's, toont dit gewild striemend pamflet in een eerste deel dat het de NGO's vooral om geld i is te doen.
Dan volgt het kernprobleem: we ontdekken dat de NGO-hulp niet bijdraagt tot de ontwikkeling i van Derde Wereldlanden en waarom hun hulp niet kan werken.
Het derde deel verdiept zich in de verblindingsmachine die de NGO-wereld is geworden.
De uitleiding waarschuwt voor dooddoeners en schetst de contouren van een mogelijk alternatief.
"Meest besproken onuitgegeven boek"
Nog voor het pamflet uitgegeven geraakt, doet De Val der Engelen i ongezien veel stof opwaaien: kranteninterviews, debatten, massaal bijgewoonde discussieavonden, voorpublicaties, verspreiding van ongeautoriseerde kopieën, zelfs boekbesprekingen... Al vindt het twee jaar lang geen uitgever - meer dan één krabbelt terug onder NGO-druk, een democratisch land onwaardig - mee daardoor wordt het al die tijd misschien wel het "meest besproken onuitgegeven boek".
Uiteindelijk verschijnt De val der engelen i. Waarom ontwikkelingsorganisaties falen, 1991, 79 p. in Het orkest van de Titanic. Werken aan andere Noord-Zuid verhoudingen, een boek uitgegeven door VUBpress & Student Aid in 1993. Zij zorgen mee voor een bredere en betere publieke discussie.
Op zowel onorthodoxe als klassieke wijzen slaagt het pamflet in zijn ambitie om een debat en een open dialoog te stimuleren over de doelstellingen van NGO's en de essentie van internationale samenwerking. Als reactie ontstaat onder andere de denkgroep Ekstermolengroep.
Twintig en zelfs dertig jaar na het schrijven blijft De Val der Engelen i meer dan eens een referentie in het nog altijd aan de gang zijnde debat over de rol van de NGO's in onze globaliserende wereld waarin de rechten van mensen, samenlevingen én de Aarde i zwaar miskend blijven.
Lees ook
Negen redenen waarom hulp niet helpt | Samenvatting van de in De Val der Engelen
i uiteengezette redenen, argumenten, mechanismen waarom of waardoor hulp niet helpt | 12-12-1992
Vind de inhoudstafel van het pamflet onderaan het volledige artikel De Val der Engelen. Waarom ontwikkelingsorganisaties falen
Boekinfo
Barrez Dirk
i, De Val der Engelen
i. Waarom ontwikkelingsorganisaties falen, 1991, 79 p. in Hans Achterhuis, Dirk Barrez, Yash Tandon, Melanie Schellens, Antonio Elizalde, Alan Fowler, Jean Bossuyt, Het orkest van de Titanic. Werken aan andere Noord-Zuid verhoudingen, VUBpress & Student Aid, 1993, 216 p.
Meer lezen
Welke toekomst voor onze Noord-Zuid NGO's? | 11-9-2007
Ontwikkelings- en milieuwereldje moeten uit hun cocon | 17-11-2015
Jawel, ontwikkeling en transitie zijn heel verwant | 15-5-2017
Van vlag tot hashtag? | 8-10-2015
Verafgoding van dictators | 26-11-2016
delokalisatie
eind 2002 sluit Philips Hasselt de deuren, 1400 mensen verliezen hun job, het werk i verhuist vooral naar Hongarije en China i. Textiel- en confectiefabrieken van Mexico tot Tunesië en Bangladesh ervaren de mokerslag van de Chinese industrie.
Delokalisatie i – de verhuis van economische activiteiten naar andere landen of regio’s - overkomt miljoenen werknemers i, in rijke landen én in arme landen. Economische activiteit verschuift steeds sneller doorheen de wereld, op zoek naar de goedkoopste en voordeligste plekken. Die vrijheid om te ondernemen leidt dikwijls tot grotere productiviteit en betere producten. Delokalisatie i hoeft niet negatief te zijn, op voorwaarde dat er nieuwe werkgelegenheid komt en opvang voor wie toch uit de boot valt. En waar het werk i naartoe gaat moeten de mensen meer gaan verdienen en betere arbeidsvoorwaarden verkrijgen. Maar ook een negatief scenario is mogelijk. De ongeremde jacht op de goedkoopste en meest onbeschermde arbeid i verandert het mondiale economische speelveld in een strijdperk met vooral verliezers. Voor steeds meer mensen is werk i, inkomen en dus het leven zelf wankel. Ongelijkheid en armoede i groeien. Uiteindelijk verliest ook de economie i zelf bij zoveel dalende koopkracht. Om dit scenario te voorkomen moeten we dringend afspreken welke minimale regels van sociale bescherming en zekerheid niet langer straffeloos mogen overtreden worden in de wereld.
We moeten ons hoeden voor een al te somber toekomstbeeld. De leegloop van de industrielanden is niet voor morgen. De volledige of gedeeltelijke sluiting van een Belgische fabriek om ze ergens anders neer te poten, blijft eerder uitzonderlijk. Het komt vaker voor dat bedrijven i elders filialen oprichten om een gedeelte van de productie uit te besteden, een ander product te ontwikkelen of een nieuwe markt aan te boren. Er is dus een groot verschil tussen de zogenaamde delokalisatie i met afbouw die gelukkig niet zo veel voorkomt en delokalisatie i met expansie of diversificatie.
democratisch deficit
de economie i is de voorbije decennia door het wegvallen van vele grenzen als het ware in de mondiale champions league gaan spelen. Maar overheid en samenleving spelen vooral nog nationaal, een beetje Europees en veel te weinig op wereldschaal. Zo verliezen ze hun democratische greep die hen binnen de nationale grenzen in staat stelde de nodige sociale en ecologische spelregels op te leggen aan de economie i en haar te gebruiken om de welvaartsstaat te realiseren. Dat lukt niet langer wanneer de economische macht i huist bij multinationals, enkele grote landen, instellingen zoals IMF i en bovenal zoiets ongrijpbaars als de volledig vrije wereldmarkt. Het democratisch deficit i kan enkel maar worden overwonnen indien politiek en samenleving zich op wereldvlak organiseren om de economie i afdwingbare regels op te leggen. Daarvoor moet ook de overheersende opvatting sneuvelen dat politiek zich ver moet houden van de economie i.
Derde Wereld
Ander woord voor ontwikkelingslanden, arme landen of het Zuiden.
Oorspronkelijk maakte de term het onderscheid met de eerste wereld van de Verenigde Staten en zijn bondgenoten, het ‘westerse blok’, en met de tweede wereld van de Sovjetunie en zijn bondgenoten, het ‘oosterse blok’.
Die tweede wereld bestaat eigenlijk niet meer, maar daarom schuift de Derde Wereld i nog niet op.
Al in de nadagen van het kolonialisme werden de arme landen gedoopt met de afschuwelijke verzamelnaam ‘Derde Wereld i', waarmee talloze verschillende mensen, volkeren, culturen en vormen van levensvoorziening zomaar op één hoop werden gegooid. We zullen het jammer genoeg met die benaming moeten stellen.
Er is ook wel een verantwoorde reden om de grof veralgemenende begrippen Derde Wereld
i of het Zuiden te gebruiken. Er is namelijk een punt van gemeenschappelijkheid dat deze zo verscheiden wereld vertoont, of beter, opgedrongen heeft gekregen. Toen het Westen zich ontwikkelde en zich militair en economisch de sterkste wist, heeft het op nietsontziende wijze zowat de hele wereld in die ‘ontwikkeling
i' betrokken. Die wereld bood uitzonderlijk succesvol weerstand - Japan -, ging vaker ten onder - Inca's, Azteken - en moest meestal de aftocht blazen op militair, politiek, economisch en soms zelfs cultureel en religieus vlak. De onderontwikkeling was in gang gezet, de Noord-Zuiddeling werd een
nieuw en vrij duurzaam gegeven. Ironischerwijze is de kloof tussen Noord en Zuid het sterkst gegroeid toen het kolonialisme naar de geschiedenisboeken was verwezen.
De jongste decennia is de wereld echter complexer geworden. Nieuwere industrielanden als Zuid-Korea of Taiwan kunnen maar moeilijk nog tot de Derde Wereld i worden gerekend. En landen als China i, India of Brazilië behoren minstens tot een heel andere categorie dan de meeste Afrikaanse of dan de Centraalamerikaanse landen.
Vroeger al liep de kloof tussen rijk en arm natuurlijk niet enkel tussen maar ook door de samenlevingen binnen landen zelf. Vandaag is dat meer dan ooit het geval. De Derde Wereld i rukt op in de traditionele ‘eerste wereld', en die eerste wereld tref je ook meer aan in die vroegere ‘Derde Wereld i'. Overal neemt de inkomenskloof i tussen arm en rijk toe.
deregulering
wie de vrije markt en niets dan de markt wil laten spelen, ziet graag zoveel mogelijk regels afgeschaft. Dereguleren hangt dus nauw samen met liberaliseren, normen en wetten zouden enkel maar hinderlijk zijn voor de vrije markt. Niemand kan beweren dat een wettendiarree zoals b.v. in België het samenleven beter maakt, al is het maar omdat vele wetten dode letter blijven. Al even dwaas is om niet de voordelen van een goede marktwerking te plukken. Maar meest dwaas is de ambitie om regelgeving en overheden volledig uit het economische leven te bannen, want dat maakt één regel dominant, dan telt enkel nog het recht van de sterkste en de rijkste. Als het om onze welstand draait, om wat we in het leven nodig hebben en belangrijk vinden, zijn het wetten die de rechten van de zwakkeren beschermen, of het nu gaat om werknemers i, kleine ondernemers of zelfstandigen, consumenten, het milieu, inheemse volkeren, ja zelfs aandeelhouders.
zie ook liberalisering i, neoliberalisme, privatisering i
Dexia
In het eerste decennium van de eenentwintigste blazen ze bij de Dexia i bank zowat de grootste luchtbel uit het financiële universum. Vanaf 2007, en zeker vanaf 2008, kon een nuchter waarnemer opmerken dat deze bank zich had geïnstalleerd op een vulkaan van rommelkredieten.
In september 2008 liep het volledig fout… alleen was het niet Dexia i dat de rekening moest betalen van zijn gokschulden. Omdat Dexia i – net als Fortis en KBC – een zogenaamde systeembank is, kon ze afdwingen om te worden gered op kosten van de belastingbetaler.
Najaar 2011 gebeurt het niet langer onvoorstelbare opnieuw: Dexia
i klapt ineen en moet een tweede maal worden gered.
Opnieuw wordt de rekening doorgeschoven naar de vooral Belgische royale belastingbetalers. De overheid zegt toe om maar liefst 54 – vierenvijftig – miljard euro aan risicokredieten af te dekken bij Dexia
i. Even voluit in cijfers: 54.000.000.000 euro, een onvoorstelbaar groot bedrag.
Overzicht van Pala i artikels over de ineenstorting van de bank Dexia i - zie verder ook onder geld i
66. Tijd voor ernstige beslissingen over geld. We maken van Fortis en Dexia opnieuw 'onze' banken (30-9-2008)
Schade en scherven Dexia-debacle niet te overzien (27-10-2011)
Gokstaat België – nu het Dexia stof gaat liggen, wat hebben we geleerd? (11-10-2011)
Moet de welvaartstaat afgebroken om de schuld van Dexia te betalen? (1-3-2012)
België, kolonie van Frankrijk (14-3-2012)
Na de Dexia-commissie: gelach, verwondering en ontgoocheling (27-3-2012)
Dexia-debacle: alleen de Belgische burgers verdienen kwijting (13-5-2012)
Publiekscoöperaties voor Proximus, Belfius en VRT de betere oplossing (22-1-2014)
digitaal
Alom oprukkende digitalisering, nog versterkt door artificiële intelligentie, is ongetwijfeld één van de allerbelangrijkste mondiale dynamieken vanaf het laatste kwart van de twintigste eeuw...
Een (r)evolutie waar heel veel bedenkingen over te maken zijn, vooral dan:
- de nooit geziene economische machtsconcentratie die de huidige digitalisering meebrengt;
- de al bijna even ongeziene argeloosheid van samenleving en politiek;
- de grote risico's en gevaren van al te losgelaten digitalisering, algoritmes en artificiële intelligentie;
- de nood aan gedecentraliseerde digitalisering en
aan echte datademocratie
i.
Dit zijn de belangrijkste Pala i artikels:
Van zogenaamde ‘sociale media’ tot AI, argeloosheid is de rode draad | 25 mei 2023
Ineens lijkt AI of artificiële intelligentie overal terwijl ze eigenlijk al decennia in opmars is. Maar er vindt inderdaad een versnelling plaats. En argeloosheid daarover kunnen we maar beter missen, zeker nu zelfs de bazen van OpenAI, Alphabet en Microsoft regulering vragen: alsof Exxon in 1965 zou vragen om een klimaatakkoord.
De veiligheid van AI: Bletchley Verklaring | 15 november 2023
De eerste landenconferentie over mogelijkheden en risico’s van artificiële intelligentie, en de nood aan internationale samenwerking, heeft de Bletchley Declaration opgeleverd. Maar hoeveel overeenstemming is er echt?
Als algoritme bepaalt wie steun krijgt, is er geen sociale zekerheid voor iedereen | 21 augustus 2023
Om te beslissen over wie al dan niet kan genieten van steun, vertrouwen overheden steeds meer op automatisering. Zo vallen velen echter onterecht uit de boot… en sneuvelt het recht van iedereen op sociale zekerheid
i.
Wereld onbehaaglijk gewrongen tussen VS en China, tussen metamacht en totalitarisme | 25 april 2022
De VS als - voorlopig nog - enige supermacht en Amerikaanse internetgiganten als overwinnaars van globalisering
i en digitalisering… met enkel China
i als ernstige uitdager. Kan de rest van de wereld nog een ongebonden weg uit?
Wie beheerst de nieuwste onderzeekabels? | 16 januari 2022
Heel lang beheerste het Britse rijk de cruciale onderzeekabels. Vandaag hebben de datamultinationals Alphabet, Meta en Microsoft die ambitie. Waarom? Die communicatiekabels met namen als Marea en Dunant verzorgen vrijwel alle overzeese datatrafiek.
The Facebook Files | 5 oktober 2021
Facebook ligt de jongste tijd zwaar onder vuur. Maar waarmee begon dat? De Facebook files van The Wall Street Journal, en die gaan nog over veel meer dan de schade die Instagram aan jongeren toebrengt.
Hoe omspringen met artificiële intelligentie systemen? | 5 april 2019
We gebruiken artificiële intelligentie of AI al lang, denk bijvoorbeeld aan online suggesties voor boeken, muziek of wat dan ook. Met het oprukken van AI systemen rijzen er echter fundamentele politieke vragen. Hoeveel macht
i geven we aan de technologie en de bedrijven
i die er gebruik van maken? Hoe verzoenen we hun activiteiten met privacy en andere essentiële democratische waarden en mensenrechten
i?
We staan allen onder toezicht | 28 november 2018
We worden gevolgd en geclassificeerd. Onze meest persoonlijke gegevens, overtuigingen, zelfs persoonlijkheidskenmerken zijn koopwaar geworden. In plaats van hen te beschermen tegen datareuzen profiteren overheden ervan om zelf grootschalig burgers te bespioneren.
E-prikkeldraad en de herovering van de digitale commons | 13 februari 2017
We kennen al lang de voordelen van kennis delen, denk aan boeken en bibliotheken. Maar blijft dat lukken nu vooral Google, Facebook, Uber, Airbnb … niet ophouden hun elektronische prikkeldraad te plaatsen in wat eigenlijk de publieke ruimte van internet
i is?
Keizer Facebook. Sociale netwerken helemaal niet sociaal - een analyse | 28 oktober 2010
Zijn we zo hard op ons hoofd gevallen dat we onze vrijheid van communicatie inleveren bij Facebook en andere zogenaamde sociale netwerksites? Zo gek deze nieuwe almachtige keizers te laten beslissen over wat wel en niet mag in het samenlevingsverkeer? Zo dom om te begrijpen dat de nieuwe sociale netwerken helemaal niet zo sociaal of publiek zijn?
zie ook antimonopoliewetten i datademocratie i
Vind alle artikels over digitalisering onder het thema digitaal
dividend
Als een bedrijf financiële winst maakt, kan die (deels) worden gebruikt om de aandeelhouders te vergoeden voor het geld i dat ze ter beschikking stellen. De winst die wordt uitbetaald wordt gedeeld door alle aandelen. Dat bedrag is dan het dividend i per aandeel.
dividend i in een duurzame economie i
Voor duurzame coöperaties i en bedrijven i is financiële winst geen doel op zich, de maatschappelijke doelen staan voorop. Toch is in een duurzame economie i een verantwoorde vergoeding van het kapitaal i van de vennoten niet zonder belang.
Dat is natuurlijk zo omdat ze risico lopen en hun vertrouwen cruciaal is om hun geld i te blijven investeren. Voor de hoogte van het dividend i is zeker de vergelijking relevant van duurzame bedrijven i uit een zelfde economische sector, bijvoorbeeld energiecoöperaties.
Belangrijk om weten is dat een sterk uiteenlopend financieel presteren op de middellange en lange termijn een enorm verschil aan beschikbaar duurzaam kapitaal i, zie daarvoor onder financieel rendement i.
België - vrijstelling dividenden
Dividenden zijn vrijgesteld van belasting voor aanslagjaar 2019 (inkomsten 2018) tot 640 euro per belastingplichtige en per jaar. De betaalde roerende voorheffing is te recupereren via de belastingaangifte.
De officiële informatie over deze vrijstelling vindt u bij de Federale Overheidsdienst Financiën
drempelwaarde
zie kantelpunt i en vooral niet-lineariteit i
duurzaamheid
Duurzaamheid i is op een efficiënte wijze de gerechtvaardigde materiële behoeften kunnen invullen van alle nu levende wereldburgers, zonder het vermogen van de komende generaties aan te tasten om in hun behoeften te voorzien. Dat is de vrijwel perfecte definitie van duurzaamheid i, en ze is in grote mate schatplichtig aan het VN rapport Our Common Future i uit 1987.
Duurzaamheid i wil dus een goed presterende economie i die zowel onze planeet respecteert als de mens, daarvoor moeten we minstens het natuurlijk kapitaal i in stand houden. Daar zijn we nog heel ver veraf.
Let wel op. De veelgebruikte voorstelling alsof we duurzaamheid
i moeten zoeken ergens midden in het raakveld van het drietal planeet – samenleving - economie
i is een farce. Want die systemen bestaan niet naast elkaar. Neen, het economische systeem - de economie
i - maakt deel uit van het grotere sociale systeem - de samenleving – dat op zijn beurt een deel is van het nog grotere aardse ecosysteem – de planeet.
Hieruit volgt dat de economie
i maar duurzaam kan zijn als ze de sociale grenzen van de samenleving respecteert. En zowel de economie
i als de samenleving heeft maar een duurzame toekomst binnen de ecologische of planetaire grenzen
i die de planeet dicteert.
zie ook onder transitie
i
zie ook duurzame economie
i, duurzame ontwikkeling
i, duurzame ontwikkelingsdoelen
i
duurzaamheidsverslaggeving
Onder druk van de buitenwereld die meer transparantie wil van bedrijven i over hun milieu beleid en hun sociaal beleid groeit er in de economische wereld sinds eind vorige eeuw een beweging die pleit om niet enkel aandacht te besteden aan de winstcapaciteit van de bedrijven i. Bedrijven i moeten ook de sociale en de ecologische balans van hun activiteiten in rekening brengen. In het Engels spreekt men van de drie P's, profit, people en planet, wat in onze taal misschien best vertaald kan worden met winst, mensen en Aarde i. Op elk van die drie terreinen moeten bedrijven i nagaan wat hun resultaten zijn.
In de jaren negentig duiken de eerste milieurapporten op, met als voorlopers bedrijven i als Monsanto en Norsk Hydro. Volgens KPMG stellen in 2000 al achthonderd bedrijven i een sociaal en ecologisch rapport op, vijf jaar later zijn er dat al negentienhonderd. De helft daarvan is gecertificeerd door een buitenstaander. Bovenop is er een trend om niet enkel de eigen milieuverplichtingen te onderzoeken maar veel bredere duurzaamheidsrapporten over het sociaal beleid en de ecologische impact af te leveren. De kwaliteit en de betrouwbaarheid van deze niet-financiële berichtgeving neemt snel toe. En wellicht brengt de toekomst meer externe certificering, komen er ook wettelijke verplichtingen om zulke rapporten te publiceren en evolueren we naar een aantal standaard rapporteringsschema’s.
Voor de evaluatie van arbeidsvoorwaarden bestaat intussen al de Social Accountability 8000 standaard, voor duurzaamheidsrapporten is er de standaard AA1000AS en voor de evaluatie van milieubeleid heeft de Europese Unie i EMAS ontwikkeld. Maar het lijkt erop dat Global Reporting Initiative i (GRI) zich aan het opwerken is tot de universele standaard voor duurzaamheidsrapportering. Dit alles mag niet doen vergeten dat verreweg de meeste bedrijven i nog allerminst participeren aan deze evolutie.
zie Global Reporting Initiative i, maatschappelijk verantwoord ondernemen i
duurzame economie
Als we van lokaal tot globaal onze welvaart willen produceren op een wijze die tegelijk ecologisch én sociaal duurzaam is, hebben we krachtige overheden nodig die de huidige economie i in die richting sturen. Want de vrije markt kan veel maar blijkt impotent om snel de hele wereldbevolking inkomen, werk i en fatsoenlijk leven te bieden in een omgebouwde economie i die niet langer de ecologische pijngrenzen doorboort.
zie ook duurzaamheid i voor meer uitgebreide informatie
duurzame ontwikkeling
Uiterst ambigu en onbevredigend stapelbegrip, net als het begrip ontwikkeling i zelf, wil zowat alles omvatten en zegt eigenlijk niets. Die onduidelijkheid verbergt dat het feitelijk om een light versie gaat van onze huidige economie i die hier en daar wat bijschaving nodig zou hebben. Terwijl echte duurzaamheid i drastische en structurele veranderingen impliceert, ja zelfs het ontwikkelen van een heel andere economie i.
zie ook duurzame economie i
duurzame ontwikkelingsdoelen
De duurzame ontwikkelingsdoelen i zijn de opvolger van de millennium (ontwikkelings)doelstellingen i. Ze maken de kern uit van een actieplan met als titel Onze wereld transformeren: agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling i dat officieel wordt gelanceerd door staatshoofden, regeringsleiders of hun afgevaardigden op de VN-top van 25-27 september 2015 in New York.
Het actieplan telt 17 duurzame ontwikkelingsdoelen i met in totaal 169 doelstellingen, te vinden vanaf paragraaf 59 in het actieplan. Hierbij alvast de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen i (voorlopig enkel in het Engels).
1. End poverty in all its forms everywhere
2. End hunger, achieve food security and improved nutrition and promote sustainable agriculture
3. Ensure healthy lives and promote well-being for all at all ages
4. Ensure inclusive and equitable quality education and promote lifelong learning opportunities for all
5. Achieve gender equality and empower all women and girls
6. Ensure availability and sustainable management of water and sanitation for all
7. Ensure access to affordable, reliable, sustainable and modern energy for all
8. Promote sustained, inclusive and sustainable economic growth, full and productive employment and decent work for all
9. Build resilient infrastructure, promote inclusive and sustainable industrialization and foster innovation
10. Reduce inequality within and among countries
11. Make cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable
12. Ensure sustainable consumption and production patterns
13. Take urgent action to combat climate change and its impacts
14. Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources for sustainable development
15. Protect, restore and promote sustainable use of terrestrial ecosystems, sustainably manage forests, combat desertification, and halt and reverse land degradation and halt biodiversity loss
16. Promote peaceful and inclusive societies for sustainable development, provide access to justice for all and build effective, accountable and inclusive institutions at all levels
17. Strengthen the means of implementation and revitalize the global partnership for sustainable development
Lees ook
Agenda 2030 van VN - duurzame ontwikkelingsdoelen: het is een verbetering, maar dan vooral omdat de millenniumdoelstellingen een absoluut dieptepunt vormden onder de VN-verklaringen
Waarom VN ontwikkelingsdoelen niet zal halen en dictators ze zonder morren tekenen
G20
Groep van 20 ontwikkelingslanden die zich manifesteerde op de WTO i conferentie in Cancun in 2003 en vooral belang hecht aan landbouw i. Onder de leden China i, India, Indonesië, Brazilië en Nigeria. De groep blijkt opgewassen tegen Europa en de VS wat maakt dat de WTO i nu nog maar moeilijk tot beslissingen komt.
G7
Groep van 7 grote industrielanden, de Verenigde Staten, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Canada. Begon in 1975 als een groep van 6 waarna snel Canada volgde als zevende lid. Vermijd van te spreken over de grootste industrielanden want dat klopt niet meer: China i heeft Canada en Italië al voorbijgestoken, als je rekent volgens het BNP i. En wanneer je rekening houdt met de reële koopkracht staat het zelfs al op de tweede plaats.
G7 tot G77
Diverse groepen van landen die gezamenlijk een rol spelen of trachten te spelen op het wereldtoneel, o.a. in de Wereldhandelsorganisatie i (WTO i).
G77
Groep van 77 ontwikkelingslanden opgericht in 1964 op het einde van de eerste UNCTAD conferentie. Nu zijn ze met 130.
G8
De G8
i bestaat uit de Verenigde Staten, Japan, Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Canada en Rusland. Begon in 1975 als een groep van 6 waarna snel Canada volgde als zevende lid. Zo werd het de G7
i. En sinds 1997 is Rusland er officieel bij. Vermijd van te spreken over de grootste industrielanden want dat klopt niet meer: China
i heeft Rusland, Canada en Italië al voorbijgestoken, als je rekent volgens het BNP
i. En wanneer je rekening houdt met de reële koopkracht staat het zelfs al op de tweede plaats. Ook India en Brazilië scoren zowel voor BNP
i als voor reële koopkracht hoger dan Rusland.
Hun jaarlijkse bijeenkomsten brengen veel volk op de been, vooral andersglobalistische betogers, in overgrote meerderheid geweldloze betogers. Zij pikken het niet dat een informele club de koers van de wereld bepaalt.
Gates Bill
Sinds midden jaren negentig de rijkste mens ter wereld dankzij het monopolie van het door hem gestichte bedrijf Microsoft. Dat levert het besturingssysteem voor de meeste Pc’s en groeide uit tot grootste softwarebedrijf. Zijn fortuin bedraagt om en bij 50 miljard dollar. Hij is altijd voorstander geweest van gesloten software, niet verwonderlijk want dat versterkt zijn monopolie en maakt hem rijk. Natuurlijk is het praktisch dat Microsoft de wereld netwerkt op basis van één dominante norm. Maar het verzekert ons daarom niet van de beste software of van de beste koop. Het blijft verbazingwekkend dat één bedrijf of zelfs persoon zulke dominante positie kan blijven uitoefenen in de digitale samenleving. Als de elektronische snelweg daarin de plaats inneemt die vroeger spoorwegen, kanalen en wegen innamen, dan hebben we er vroeger altijd op gelet dat er geen privé monopolies konden groeien, en we slaagden er toch in om daarvan één groot netwerk te maken.
GATS
Engelse afkorting voor de Algemene Overeenkomst inzake de Handel in Diensten Daarover wordt onderhandeld binnen de Wereldhandelsorganisatie i of WTO i die zich tot doel stelt de wereldhandel vrijer te maken. Diensten zijn in de meeste landen veel belangrijker dan landbouw i of industrie. Ze maken echter amper 20% uit van de wereldhandel. Toch ambieert de WTO i om ook de handel in diensten te liberaliseren. Er is een groeiende vrees dat zo zelfs onderwijs of gezondheidszorg koopwaar worden terwijl dat toch in de eerste plaats publiek of cultureel goed is, en slechts deels een economisch goed.
Website Wereldhandelsorganisatie i
zie ook TRIPS i, Wereldhandelsorganisatie i
geld
Deze Pala
i artikels zoomen in op de rol van geld
i, financiële crisis, falen van grootbanken en alternatieven.
Onder Dexia
i zijn meer artikels te vinden over de ineenstorting van deze wereldwijd opererende fantoombank.
EU landen verloren al 213 miljard euro aan bankencrisis (20/3/2017)
Hoe gebruiken we geld het best? (11/2/2016)
Er zijn al lang veel ernstige redenen om grote vraagtekens te plaatsen bij ons geldsysteem, in de eerste plaats omdat het een duurzame wereld tegenwerkt.
CoopWijzer. Geld voor de toekomst (24/10/2018)
Hoe met ons geld i transitie i maken? Burgers kunnen hun geld i ook investeren in duurzaamheid i.
Schade en scherven Dexia-debacle niet te overzien (27/10/2011)
Onze gemeenten zijn hun Gemeentelijke Holding en hun bank kwijt, dat is de pijnlijke werkelijkheid. En de grootste werknemersbeweging ziet, na haar bank te hebben verkwanseld, haar Arco kapitaal i samen met Dexia i in rook opgaan.
Na de Dexia-commissie: gelach, verwondering en ontgoocheling (27/3/2012)
‘Topmanagers tot zelfkritiek aanzetten’, het is echt waar een aanbeveling van de Dexia i-commissie. Net als de nieuwe Belfius Bank zo snel mogelijk verkopen, wat tot nu volledig aan de aandacht is ontsnapt. Verder is het veelal vruchteloos zoeken naar verantwoordelijken voor het Dexia i-debacle, een echt veilig financieel systeem of hoe te ontsnappen aan mogelijk wel 54 miljard euro extra overheidsschuld.
Andere banken graag (17/3/2008)
De privé bankiers van deze wereld verspelen snel hun rechten. Maar wat zijn de alternatieven?
Tijd voor ernstige beslissingen over geld. We maken van Fortis en Dexia opnieuw 'onze' banken (30/9/2008)
Eén voordeel van de geldcrisis: ze begint langzaam ogen te openen... maar echte oplossingen halen zelfs nu nog niet het publieke debat. We moeten dringend beschikken over banken die echt van ons zijn: betrouwbare overheidsbanken en coöperatieve banken, dat is wat een dynamische markteconomie en een goede samenleving nodig hebben.
Wat doen we nu om betrouwbare banken te hebben? Die vraag moeten we beantwoorden (3/10/2008)
Heeft u ook gehoord hoe politici zich fors uitlaten over de financiële crisis: dit is het failliet van het neoliberalisme, dit casinokapitalisme moet stoppen? Ze zijn nogal laat met hun ontdekking. Vooral kunnen we allemaal met stijgende verbazing vaststellen dat deze politici niet met ernstige alternatieven komen en ze nog minder doorvoeren. Die zijn er nochtans wel.
70. In België verknoeien ze het (11-2-2009)
Groot is de verbazing als de diepe financiële en economische crisis in het zwaar getroffen België niet eens tot een fundamenteel debat leidt over welke banken nodig zijn om ook morgen een welvaartsstaat te zijn.
Rare kwasten die mensen. Ze redden bankiersbonussen en laten miljoenen van honger creperen (14/7/2009)
Een tergende vergelijking tussen hoe we tot vandaag omgaan met geld i en grootbankiers en hoe we omgaan men landbouw i en mensen die zorgen dat we te eten hebben.
Meest fundamenteel is de discussie te voeren over een heel nieuw geldstelsel, met naast een wereldmunt ook lokale munten en met, jawel, een nulrente, of zelfs een negatieve rente.
2012 was slecht jaar. En toch… Een eigenzinnig jaaroverzicht (27-12-2012)
2012 bood onder andere een vrijgeleide aan roversbanken.
Van Zwitserland en Italië tot Canada, Brazilië en India tonen coöperaties i dat ze als geen ander succesrijk kunnen ondernemen, voor meer jobs zorgen dan multinationals en nog meest ecologisch te werk i gaan ook. Het is niet te geloven hoe blind wij zijn voor het potentieel van coöperatieve bedrijven i om de crisis te lijf te gaan.
Hoe het geld meester blijven? Cigales clubs (16/6/2017)
De Franse Cigales clubs vallen niet zozeer op door de grote massa’s spaargeld die ze weten te investeren in lokale bedrijven i. Maar ze vormen in elk geval een opvallend alternatief voor klassieke financiële instellingen.
zie ook helikoptergeld i
gemeengoed
zie commons i
genetisch gewijzigd organisme
sinds de mens landbouwer en veeteler is, tracht hij planten en dieren te veredelen of verbeteren. De biotechnologie maakt het mogelijk om erfelijk materiaal van de ene soort in een andere te brengen wat de creatie van nieuwe soorten stukken versnelt. Daar wordt veel van verwacht, hogere opbrengsten b.v., of resistentie tegen droogte, ziekten of zout. Tegenstanders wijzen op de gevaren van monoculturen en verminderde biodiversiteit
i. Patenten en monopolievorming zullen boeren benadelen ten voordele van multinationale biotechnologiebedrijven. En als men eerder zoekt naar gewassen die bestand zijn tegen onkruidverdelgers i.p.v. rechtstreeks tegen onkruid neemt hun afhankelijkheid nog toe.
Cruciaal zijn de mogelijke gevolgen van de introductie van GGO’s voor de gezondheid en voor het leefmilieu, lang geen theoretische vraag meer want er wordt al veel genetisch gewijzigde soja, maïs of rijst geteeld in de wereld. Ze kunnen zorgen voor allergische reacties bij mensen, onverwachte gevolgen voor vogels of insecten, of eigenschappen die overspringen op andere planten met onoverzienbare gevolgen. De grootste voorzichtigheid is dus geboden.
Een aantal boerenbewegingen
i en andersglobalisten wijzen alle GGO’s radicaal af.
Lees ook het e-boek 'Ik wil niet sterven aan globalisering i' op deze website op het einde van deel 3 Hoe behouden we dieren en planten? en het voedselhoofdstuk in deel 4 Kan de mens leven?
Genuine Progress Indicator
De Genuine Progress Indicator i (GPI) is een maatstaf die verwant is aan de Index voor Duurzame Economische Welvaart i (ISEW) – zie ook daar
Global Climate Indicators
Deze indicatoren worden verzameld door het Global Climate Observing System i
Vind meteen de Global Climate Indicators i - klik hier.
Nadeel is dat ze niet volledig up to date zijn.
Zie ook Global Climate Observing System i, klimaatverandering i
Global Climate Observing System
Het Global Climate Observing System i (GCOS) wordt gesponsord door de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO), de Intergouvernementele Oceanografische Commissie van UNESCO i, het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) en de Internationale Wetenschapsraad (ISC). GCOS beoordeelt regelmatig de status van wereldwijde klimaatwaarnemingen van atmosfeer, land en oceaan en stelt richtlijnen op voor de verbetering ervan.
GCOS-deskundigenpanels waken over de definities van essentiële klimaatvariabelen (ECV's). Die zijn nodig om het veranderende klimaat op Aarde i systematisch te observeren. De GCOS waarnemingen dragen bij aan het klimaatonderzoek en ondersteunen ook klimaatbeleid. GCOS ambieert dat klimaatwaarnemingen nauwkeurig en duurzaam zijn, en dat de toegang tot deze gegevens vrij en open is. (bron GCOS)
Het GCOS verzamelt de Global Climate Indicators i.
Website Global Climate Observing System (GCOS)
zie ook Global Climate Indicators i, klimaatverandering i
Global Methane Pledge
Het broeikasgas methaan i is in de eerste decennia immens veel krachtiger dan CO2. Dus is een sterk verminderde uitstoot cruciaal om de opwarming van de Aarde i in de meest nabije toekomst te kunnen beperken.
Toch dateert de Global Methane Pledge i pas van 2021. De deelnemende landen zeggen toe om tegen 2030 de uitstoot van methaan i met minstens dertig procent te verminderen.
Maar heel wat landen die tekenen voor aanzienlijke methaanemissies, doen niet mee. En zij die meedoen, ontplooien meestal niet de nodige activiteit om dat doel te bereiken.
Vind meer in Satellieten speuren naar methaan… met geld van filantropen, Pala i 10-9-2024
Global Methane Pledge website
zie ook klimaatverandering i, methaan i
Global Reporting Initiative
In de economische wereld leeft al een tijdje een beweging die pleit om de ééndimensionale benadering van het ondernemen uit te breiden. Ze pleit ervoor om niet enkel aandacht te besteden aan de winstcapaciteit van de bedrijven i. Bedrijven i moeten ook de sociale en de ecologische balans van hun activiteiten in rekening brengen. In het Engels spreekt men van de drie P's, profit, people en planet, wat in onze taal misschien best vertaald kan worden met winst, mensen en Aarde i. Op elk van die drie terreinen moeten bedrijven i nagaan wat hun resultaten zijn.
En waarom zouden niet alle organisaties - van multinational tot KMO, van spoorwegbedrijf tot gemeente, van school tot NGO - nagaan hoe ze presteren voor de drie P’s? Dat is de visie van Global Reporting Initiative i (GRI) die geen reden ziet waarom het maken van een ecologische en sociale balans niet evengoed routine en even vergelijkbaar zou moeten zijn als een financiële balans. Daarom biedt GRI zijn G3 richtlijnen aan die een duurzaamheidsverslaggeving i voor iedereen moeten vergemakkelijken.
Tot de gebruikers van die GRI richtlijnen behoren op dit ogenblik o.a. Coca-Cola, Microsoft, IBM, General Electric en Nokia. In Zweden zullen 55 overheidsbedrijven GRI gebruiken vanaf 2009.
global stocktake
In 2015 bevat het Klimaatakkoord van Parijs i de afspraak van maximaal 2°C opwarming, het streefdoel van maximaal 1,5°C en de ambitie om snel het gebruik van fossiele brandstoffen te stoppen.
Dat Klimaatakkoord eist dat alle landen hun bijdragen daartoe vastleggen in klimaatplannen, nationally determined contributions i in het VN-jargon. En het introduceert ook de global stocktake i.
Dat is de inventaris die elke vijf jaar zal worden opgemaakt over waar de wereld staat met haar klimaatpolitiek. Wat zijn de vorderingen? Wat zijn de tekortkomingen? Hoe kan en moet het beter?
De eerste global stocktake i komt er voor de klimaatconferentie van 30 november tot 12 december 2023 in Dubai (COP 28).
Feitelijk evalueert de global stocktake i of het lukt om de noodzakelijke vermindering van uitstoot van broeikasgassen voor elkaar te krijgen.
Overduidelijk is dat de wereld in 2023 allesbehalve op koers zit om op de opwarming van de Aarde i onder twee graden te houden, laat staan onder anderhalve graad.
Omdat het Klimaatakkoord van Parijs i niet voorziet in straffen, is de global stocktake i zowat het enige overtuigingsinstrument om meer daadkracht te stimuleren bij wie onvoldoende bijdraagt in de strijd tegen klimaatverandering i.
Belangrijk zeker, maar allicht zwaar onvoldoende om de afgesproken en urgente klimaatdoelstellingen te halen.
Bronnen
UNFCCC (United Nations Framework Convention on Climate Change) - Why the Global Stocktake is Important for Climate Action this Decade
Wikipedia Engels – Global stocktake
Zie ook deze begrippen in het PALA
i woordenboek
global stocktake
i | Klimaatakkoord van Parijs
i | klimaatverandering
i | nationally determined contributions
i
globalisering
Globalisering i of mondialisering is het proces waardoor mensen, producten, informatie, geld i, grondstoffen i makkelijker en sneller van de ene naar de andere plaats in de wereld kunnen worden gebracht. Daardoor is de wereld kleiner geworden en is er veel meer wederzijdse afhankelijkheid tussen landen.
Al 500 jaar verspreidt ons westerse economische systeem zich steeds verder en raken de economieën en samenlevingen van de hele wereld meer verweven. Dat brengt veel welvaart en steeds nieuwe producten. Maar, er is een keerzijde, we krijgen te maken met een economie i die niet meer in dienst van de mens staat maar waarbij de mens die economie i moet dienen. Dit kan slogantaal lijken maar wie globaal naar de wereld kijkt, ziet hoe een minderheid van de bijna 8 miljard mensen het – voorlopig – goed hebben en hoe we aan de andere kant overal geconfronteerd zijn met groeiende onaanvaardbare sociale, ecologische, politieke en culturele deficits: die ziet dat de welvaart steeds ongelijker verdeeld raakt, zelfs dat deze economie i armoede i en honger i produceert; die ziet dat vele mensenrechten i in de verdrukking komen; die ziet dat de ecologische ravages onvoorstelbaar groot zijn; die ziet dat de mondiale democratie bijna volledig afwezig is en de besluitvorming over dit alles heel ondemocratisch gebeurt door vooral grote multinationale bedrijven i, enkele grote landen, instellingen zoals IMF i, Wereldbank i en Wereldhandelsorganisatie i en misschien bovenal, volledig losgelaten financiële markten; en die ziet dat de talen, culturen en levenswijzen van vele volkeren en samenlevingen in de verdrukking komen.
Nieuw aan de globalisering
i van de jongste decennia is dat de markten blijkbaar nooit vrij of geliberaliseerd genoeg kunnen zijn, dat er altijd maar verder moet worden geprivatiseerd – tot zelfs het privé-eigendom van stukjes plant, dier of mens - en dat de overheden nooit ver genoeg terugtreden en regels afschaffen. Net doordat de economie
i zich globaal organiseert en de samenlevingen en vooral de politiek dat veel minder of niet doen, moeten we meemaken hoe de economie
i alle terreinen van het sociale, politieke en culturele leven verovert en koloniseert – er haar economische wetten opdringt - en het milieu exploiteert.
Dit neoliberalisme van ongeremde liberalisering
i, privatisering
i en deregulering
i is voor velen een nieuw geloof, ook als het in vele landen een sociale, ecologische en zelfs economische mislukking blijkt.
lees ook
Globalisering, wat is dat nu? | Dit is een hoofdstuk uit deel I - globalisering i, verschenen in Barrez Dirk i, De antwoorden van het antiglobalisme. Van Seattle tot Porto Alegre, 2001, p.45-51 - inhoudstafel
lees ook het uitgebreide artikel
Het gezicht van de globalisering. Over het wereldburgerschap in onze globaliserende wereld
zie ook andersglobalisme i andersglobaliseringsbeweging i, culturele deficit i, deregulering i, ecologisch deficit i, liberalisering i, privatisering i
Green Deal
Green Deal i: geen nieuw idee
Als de Europese Unie i op 11 december 2019 haar voorstel van Green Deal i lanceert, is ze daarmee lang niet de eerste.
Het verkiezingsprogramma van Obama pleitte reeds in 2008 volop voor een New Green Deal i, al bleef de uitvoering fel onder de intenties.
Tevoren al gooiden de Internationale Arbeidsorganisatie i (IAO i) en de milieuorganisatie van de Verenigde Naties (UNEP) zich op de mogelijkheden van een groene economie i om jobs te creëren.
De Amerikaanse vakbonden i spraken er zich voor uit in hun Jobs and Energy document uit 2007 en sloten een jaar later een verbond daarover met milieu-ngo’s.
Begin 2009 beslissen zowel Japan als Zuid-Korea om 1 miljoen jobs te creëren in de groene economie i.
Zowel in de Pala i boeken Van eiland tot wereld (2008) als Het Mondiale Uitzendkantoor (2009) is er veel aandacht voor de noodzaak van een sociaalecologisch pact of Green Deal i.
Lees meer over het idee van een green deal
i of sociaalecologisch pact
Zowel Japan als Zuid-Korea beslissen om 1 miljoen nieuwe groene jobs te creëren, de VS gaat straks voor 5 miljoen groene jobs
52. Voorbij de Kyoto hype. Een ecologische economie vereist een ecologisch pact
Hoofdstuk 20 uit Van eiland tot wereld §20. Een ecologische economie - een sociaalecologische economie
grondstoffen
Verzamelterm voor zowel fossiele brandstoffen (olie, gas), andere delfstoffen (ertsen) als voor wat veld of bos opleveren (katoen, hout, rubber). Probleem is dat de delfstoffen eens op zullen geraken en we er dus beter heel zuinig mee omspringen, best zelfs hergebruiken. Extra vervelend is de verbranding van fossiele brandstoffen die sneller nog dan de uitputting i ervan de opwarming van de atmosfeer en klimaatverandering i voor elkaar krijgt. Voor de hernieuwbare grondstoffen i is het opletten geblazen de natuurlijke productiecapaciteit van de Aarde i niet te overschrijden of uit te putten.
zie ook duurzaamheid i, klimaatverandering i, milieuproblemen i, transitie i
grondstoffenovereenkomsten
Vele arme landen zijn heel afhankelijk van de uitvoer van grondstoffen i voor hun inkomen. Maar de prijzen zijn wisselvallig en op lange termijn dalen ze zodat hun inkomen zakt. In de vorige eeuw, toen men nog echt aan een andere betere wereld wilde werken, sloot men grondstoffenovereenkomsten i die daaraan moesten verhelpen. Middelen daartoe zijn productie en/of exportbeperkingen, buffervoorraden en contracten over verzekerde levering en/of afname. Er schiet niet veel meer van over.