Milieu

De mondiale welvaart is de voorbije decennia toegenomen… ten koste van toekomstige welvaartscreatie en van groeiende ongelijkheid. Aldus de Wereldbank.

Op 15 november kon de Franse spoorcoöperatie Railcoop een eerste goederentrein laten rijden tussen Toulouse en Capdenac. Het werd een blikvanger.

De pandemie toont klaar het onvermogen van vele politici om zelfs met de meest dringende crisis om te gaan. Het laat zich raden hoe slecht ze de klimaat- en andere crises aanpakken die minder snel evolueren. Ongefundeerd optimisme zal niet helpen om deze gevaarlijke non-politiek te doorbreken.

Wie naast financiële ook maatschappelijke opbrengst wil waarderen, kan zoals Rikolto proberen de Social Return On Investment te meten. Geen gemakkelijke, wel een nuttige oefening.

Het IPCC en de klimaattop in Glasgow gaan ervan uit dat de zee in 2100 maximaal een meter is gestegen. Maar hoe zeker is dat als het water in het verleden bij vergelijkbare CO2-concentraties wel 4 tot 5 meter per eeuw steeg? En wetenschappers een snel afkalven van de ijskappen mogelijk achten?

In september verkrijgt de Franse coöperatie Railcoop de licentie van spoorwegbedrijf… in oktober ziet ze zich verplicht haar eerste reizigersactiviteit uit te stellen: de samenwerking met de infrastructuurbeheerder loopt mank.

Er is meer oog voor de korte termijn dan voor de lange. Meer gericht op het bedrijfsleven dan op de staat van de biosfeer: de basis van alles, ons huis. Het is noodzakelijk om die ramp te voorkomen. Maar hoe?

Het voormalige hoofd duurzaam beleggen van de grootste vermogensbeheerder in de wereld waarschuwt voor de gevaarlijke illusie van duurzaam investeren.

Labels, normen, duurzaamheidsrapportering, codes … Het is een bijna onmogelijke opgave om door dat bos aan initiatieven te ontdekken welke bedrijven echt duurzaam ondernemen, zowel sociaal, ecologisch, democratisch als financieel-economisch. Stopt eindelijk die wildgroei?

Al heel lang groeit het besef dat louter economische groei niet te rijmen valt met een ecologische verantwoorde en sociaal rechtvaardige economie. Daarom vragen Nederlandse organisaties aan media om niet langer te juichen over BNP groeicijfers.

Het hoogtij van de antiglobaliseringsbeweging speelt zich twintig jaar geleden af met het Wereld Sociaal Forum en massabetogingen in Genua en elders. Wie ze wil zien herleven en echt impact hebben - want slechte globalisering is erger dan ooit - kent best de lessen van een lange geschiedenis.

Het valt niet te begrijpen dat nog in 2021 het klimaatrapport van het IPCC én vele media er zo hard op blijven focussen “dat de huidige klimaatverandering van mensenhand is…“ Die leerfase zou al tientallen jaren achter de rug moeten zijn.

Zijn er redenen om de wetenschapswereld te wantrouwen? Niet voor het analyseren van problemen, wel voor de aangeboden oplossingen. Zeven wetenschappers zijn bezorgd over het dominante pleidooi voor het doodlopend pad van eenzijdige technologische innovatie.

Het chiptekort in de mondiale productieketen van auto’s slorpt alle aandacht op. Voor het vele onheil dat de winning van bauxiet, nodig om aluminium te maken voor al die voertuigen, meebrengt, is er amper belangstelling.

De urgentie van biodiversiteit, klimaat en mondiale rechtvaardigheid vereisen dat Nederland zijn voetafdruk al in 2030 heeft gehalveerd. Die moet vervolgens nogmaals bijna halveren om tot een Eerlijk Aarde-aandeel te komen.

Na 50 jaar milieubeleid staat Nederland voor min of meer onmogelijke opgaven. De gevaarlijke klimaatontwrichting, dramatisch gekelderde biodiversiteit en verspreiding van schadelijke stoffen zijn verre van opgelost. Kan de overstap naar een welzijnseconomie zorgen voor een ommekeer?  

Een nieuwe studie ziet de circulaire economie als groeimotor voor jobs in Vlaanderen. Ze telt al minstens 43.000 werknemers. Al rijst de vraag hoe circulair onderhoud van motorvoertuigen is.

Om het wereldwijde verlies aan biodiversiteit tegen te gaan, wil Nederland de mondiale voetafdruk van zijn consumptie halveren in 2050. Het Planbureau stippelt de weg uit maar critici wijzen op tekortkomingen. Vooral wil de Werkgroep Voetafdruk Nederland de halvering al in 2030.

De achteruitgang van bossen, grasland, drasland én akkers gebeurt overal op aarde. Het herstel ervan is dringend voor het welzijn van de menselijke soort. Goede voorbeelden tonen dat het kan.

Bij de Oosterweelwerken is vervuiling vastgesteld met PFOS... Of beter, ze is nu bekend geraakt. Het gebruik van niet afbreekbare chemische stoffen is het zoveelste voorbeeld van onverantwoord lang genegeerde waarschuwingen. Meteen groeit de lijst van onbeantwoorde Oosterweelvragen.

Meest bekend is TransitieNetwerk Middenveld voor drie succesvolle Transitiefestivals, meest belangrijk is zijn toekomstbeeld voor een duurzame samenleving. Nu TNM verdwijnt, overschouwen we zijn betekenis. Nuttig want samenleving, politiek en econonomie worstelen met tal van manke systemen: de nood aan transitie is groter dan ooit.

Railcoop wil spoorvervoer aanbieden. Want treinen zijn minder milieubelastend maar de Franse spoorwegmaatschappij bedient vele streken niet en vervoert te weinig goederen. Goed idee!?

Sinds begin 2020 verbiedt een internationaal verdrag kernwapens. Naast de humanitaire gevolgen vragen de risico's van nucleaire winter en vuurstormwolken aandacht en groeit bezorgdheid over de ecologische gevolgen van een 'beperkte' inzet van kernwapens.

In 2018 publiceerde Pala het pleidooi 'Eerlijk Aandeel in de Aarde als een recht voor alle mensen'. Het idee Footprint Justice of eerlijk verdeelde voetafdruk zoekt nu steun bij de Wellbeing Economy Governments die welzijn expliciet belangrijk achten.